Ο εμβληματικός ηγέτης της Νότιας Αφρικής έφυγε χθες από τη ζωή στα 95 του χρόνια, ήρεμος και «γαλήνιος». Η παγκόσμια κοινότητα θρηνεί την απώλεια του ανθρώπου που «γκρέμισε» το Απαρτχάιντ και συνέβαλε στην εξάλειψη των φυλετικών διακρίσεων.
Μία φυσιογνωμία σύμβολο που πέρασε στην ιστορία τόσο ο ίδιος και ο αγώνας του, όσο και οι φράσεις που είχε πει σε διάφορες περιστάσεις της ζωής του.
26 Ιουνίου 1961 στο Νοτιοαφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο: «Από την πλευρά μου έχω κάνει την επιλογή μου. Δεν θα εγκαταλείψω τη Νότια Αφρική, ούτε θα παραιτηθώ. Μόνο μέσω κακουχιών, θυσιών και μαχητικής δράσης μπορεί θριαμβεύσει η ελευθερία. Ο αγώνας είναι η ζωή μου. Θα συνεχίσω να αγωνίζομαι για την ελευθερία μέχρι το τέλος των ημερών μου».
20 Απριλίου του 1964 – κατά τη διάρκεια της δίκης του: «Στη διάρκεια της ζωής μου έχω αφιερώσει τον εαυτό μου στον αγώνα του αφρικανικού λαού. Έχω αγωνιστεί εναντίον της κυριαρχίας των λευκών και έχω αγωνιστεί ενάντια στην κυριαρχία των μαύρων. Έχω στην καρδιά μου το ιδανικό μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κοινωνίας στην οποία όλοι οι άνθρωποι θα συμβιώνουν αρμονικά με ίσες ευκαιρίες. Είναι ένα ιδανικό που ελπίζω να ζήσω αρκετά ώστε να το δω να υλοποιείται. Αλλά, Θεέ μου, αν χρειαστεί, είναι ένα ιδανικό για το οποίο είμαι έτοιμος να πεθάνω».
11 Φεβρουαρίου 1990 όταν απελευθερώθηκε από τη φυλακή: «Στέκομαι εδώ μπροστά σας όχι ως προφήτης αλλά ως ταπεινός υπηρέτης του λαού. Οι ακούραστες και οι ηρωικές σας θυσίες έχουν καταστήσει δυνατό για εμένα να βρίσκομαι εδώ σήμερα. Για τον λόγο αυτόν εναποθέτω τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μου στα χέρια σας».
10 Μαΐου 1994 κατά την ορκωμοσία του ως πρόεδρος της Νότιας Αφρικής: «Η ώρα για την επούλωση των πληγών έχει έρθει… η στιγμή για να γεφυρωθεί το χάσμα που μας χωρίζει έχει έρθει. Η ώρα να χτίσουμε βρίσκεται στα χέρια μας», είχε πει.
Στην αυτοβιογραφία του με τίτλο Long Way To Freedom: «Κανείς δεν γεννιέται μισώντας τον πλησίον του εξαιτίας του χρώματος του δέρματός του ή του παρελθόντος ή της θρησκείας. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να μισούν κι αν μάθουν να μισούν, μπορούν να μάθουν και πώς να αγαπούν, γιατί η αγάπη έρχεται πιο φυσικά στην ανθρώπινη καρδιά από ότι το αντίθετό της». «Αυτό που έχει σημασία στη ζωή δεν είναι μόνο το γεγονός ότι έχουμε ζήσει. Η διαφορά έχουμε κάνει στις ζωές των άλλων είναι που καθορίζει τη σημασία της ζωής που ζούμε».
Στις 2 Ιουλίου 2005 κατά τη διάρκεια συναυλίας στο Γιοχάνεσμπουργκ: «Ζούμε σε ένα κόσμο όπου η γνώση και η πληροφόρηση έχουν κάνει τεράστια άλματα, αλλά εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία στη μάθηση. Ζούμε σε ένα κόσμο όπου η πανδημία του AIDS απειλεί την ίδια τη δομή της ύπαρξής μας. Ωστόσο, εμείς ξοδεύουμε περισσότερα χρήματα για όπλα και όχι για τη θεραπεία και την υποστήριξη εκατομμυρίων ανθρώπων που έχουν μολυνθεί από τον ιό του HIV. Είναι ένας κόσμος όπου η ελπίδα και οι δυνατότητες μπορούν να θριαμβεύσουν. Είναι επίσης ένας κόσμος γεμάτος απελπισία, ασθένειες και πείνα», είχε πει.
«Την τελευταία ημέρα της ζωή μου θέλω να ξέρω ότι όσοι αφήνω πίσω μου θα πουν : «Ο άνθρωπος που κείτεται εδώ έκανε το καθήκον του για τη χώρα και το λαό του», είχε δηλώσει το 1999.