Υπάρχει μια θετική αλλαγή από πλευράς ΗΠΑ για το Κυπριακό
Συνέντευξη: Αντιγόνη Σολομωνίδου Δρουσιώτου
Με τον Πρόεδρο Ομπάμα τον συνδέει μια στενή φιλία και κάθε φορά του θίγει το θέμα της Κύπρου, αλλά όπως εξηγεί ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος, εκεί που υπάρχει δυσκολία είναι η σχέση Αμερικής με την Τουρκία. Ελπίζει ότι η διαφαινόμενη αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής, το μέγεθος και το ποσοστό της εξαρτάται πώς θα το δει κανείς, θα προχωρήσει και θα έχει αποτέλεσμα. Αλλά το πότε και πόσο, δηλώνει ότι είναι αδύνατο να το προσδιορίσει.
Ο Αρχιεπίσκοπος συνεχίζει την προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού στο κυβερνητικό και πολιτικό μέρος και από πλευράς βοηθείας, οικονομικά με το Ταμείο της Αρχιεπισκοπής για την Κύπρο και με την προσπάθεια επενδύσεων στην Κύπρο και εξαγωγές από Κύπρο προς ΗΠΑ.
– Ποιος ο ρόλος της Αρχιεπισκοπής Αμερικής στην προώθηση των εθνικών μας θεμάτων μια που έχετε τη δυνατότητα πρόσβασης στα κέντρα λήψεως των αποφάσεων;
Πολύ σημαντικός, αλλά ο Αρχιεπίσκοπος δεν μιλά τον λόγο της πολιτικής, είναι πνευματικός άνθρωπος και αυτό περιμένουν οι αρμόδιοι με τους οποίους μιλά. Η συζήτηση και η επικοινωνία που έχουμε είναι ουσιαστική και έχει να κάνει με τρέχοντα θέματα τα οποία είναι ουσιαστικού ενδιαφέροντος. Εμείς πάντα θίγουμε τα τέσσερα θέματα του Πατριαρχείου. Το ότι δεν υπάρχει αναγνώριση από πλευράς τουρκικής κυβέρνησης του τίτλου Οικουμενικός για τον Πατριάρχη, τον θεωρούν τοπικό Επίσκοπο Κωνσταντινούπολης. Δεύτερο ότι το Πατριαρχείο όπως και όλες οι μειονότητες στην Τουρκία δεν έχει νομική υπόσταση, τρίτο ότι υπήρξε μια εκτεταμένη σειρά δημεύσεων και κατασχέσεων περιουσιακών στοιχείων του Πατριαρχείου, μόνο ελάχιστα επεστράφησαν πρόσφατα και τέταρτο η Θεολογική Σχολή της Χάλκης.
– Τα θέματα της Κύπρου;
Το δεύτερο θέμα στο οποίο πάντοτε γίνεται αναφορά είναι η Κύπρος. Υπάρχει ένα κυρίαρχο κράτος που το ένα τρίτο είναι υπό κατοχή και είναι θέμα δικαιοσύνης, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτισμού, δημοκρατικών θεσμών. Μιλούμε γλώσσα ανθρώπινη όχι πολιτική. Οι πολιτικοί περιμένουν συγκεκριμένα πράγματα από μας λόγω της Ιστορίας μας, η οποία συνδυάζει διεθνή παγκόσμιο ελληνισμό και ορθοδοξία. Δεν είμαστε απλά μια από τις 198 διαφορετικές εθνότητες της Νέας Υόρκης.
– Με τον Πρόεδρο Ομπάμα σας συνδέει μια ειδική φιλία, στο γεύμα της τελετής εγκαθίδρυσής του επέλεξε εσάς να πείτε την προσευχή και αυτό δείχνει πολλά.
Ναι.
-Βλέπετε κάτι να γίνεται ή τα πολιτικά συμφέροντα είναι υπεράνω φιλίας;
Εμείς κάνουμε το καθήκον μας, είναι φανερό ότι μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει αποτελέσματα, έχουμε και το Μακεδονικό, ένα τρίτο θέμα στο οποίο επανερχόμαστε συχνά, αλλά ξέρουμε ότι οι πολιτικές αποφάσεις προσδιορίζονται από πολλούς παράγοντες. Μερικοί νομίζουν ότι ο Πρόεδρος και ο υπουργός Εξωτερικών παίρνουν τις αποφάσεις, δεν είναι έτσι, είναι πολλοί παράγοντες που προσδιορίζουν ποια πολιτική θα τηρηθεί. Στα θέματα τα δικά μας, για το Πατριαρχείο και για την Κύπρο εκεί που υπάρχει δυσκολία είναι η σχέση Αμερικής με την Τουρκία.
– Η οποία είναι πάρα πολύ στενή.
Ναι. Η δική μας προσπάθεια κρατά τα θέματα ανοικτά και αυτό έχει σημασία. Παγκοσμίως υπάρχουν θέματα τα οποία έχουν κλείσει λόγω φυσικού θανάτου, εμείς δεν τα αφήνουμε να κλείσουν και αυτό είναι πάρα πολύ ενοχλητικό για την Τουρκία. Ξέρουμε ότι η αναφορά της λέξης Χάλκη αμέσως δημιουργεί ένα είδος αλλεργίας. Ας το λύσουν για να μην το έχουν. Έχουμε γνώση της συνθετότητας και των εμποδίων που υπάρχουν που είναι πολιτικής, οικονομικής, γεωπολιτικής φύσεως, αλλά η δική μας μεθοδολογία είναι «κρατήστε το θέμα ανοικτό, δεν θα σας αφήσουμε να κοιμηθείτε ήσυχοι αν δεν το λύσετε».
– Στην Κύπρο υπάρχει η αίσθηση ότι η Αμερική θα έχει περισσότερη εμπλοκή στη νέα διαδικασία συνομιλιών για το Κυπριακό, η οποία συνδέεται και με την ύπαρξη υδρογονανθράκων.
Υπάρχει η αλλαγή, αλλά εξαρτάται από τους ανθρώπους και τα όργανα μέτρησής της. Είναι άνθρωποι που βγάζουν αριθμούς πολύ μεγάλους, είναι άλλοι που βγάζουν αριθμούς πολύ μικρούς. Εδώ χρειάζεται να ξέρετε ότι σε αυτές τις περιπτώσεις η εκτίμηση έχει ένα ποσοστό αβεβαιότητας, ανακρίβειας και ασάφειας. Αλλά το ότι υπάρχει μια θετική αλλαγή, αυτό είναι βέβαιο.
– Οι γεωπολιτικές συγκυρίες βοηθούν;
Βεβαίως, ένας σημαντικός παράγοντας που υπήρξε είναι το ενεργειακό θέμα, αυτό είναι σίγουρο, διότι πάντα μετρά ο οικονομικός παράγοντας. Δεύτερο επηρέασαν οι συγκυρίες όπως είπατε της ανωμαλίας στη Μέση Ανατολή. Ελπίζουμε ότι η διαφαινόμενη αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής, επαναλαμβάνω το μέγεθος και το ποσοστό της εξαρτάται από το πώς θα το δείτε, θα προχωρήσει και θα έχει αποτέλεσμα. Αλλά το πότε και πόσο δεν το ξέρω, είναι αδύνατο κανείς να το προσδιορίσει.
– Συναντηθήκατε πρόσφατα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, τι σας ζήτησε;
Ο κ. Αναστασιάδης ευχαρίστησε για τη μέχρι τώρα συνεχή συμπαράσταση και συνεργασία και συμφωνήσαμε να συνεχίσουμε με την ίδια ένταση. Από τον περασμένο Απρίλιο έγινε η προσθήκη του οικονομικού στοιχείου που δεν υπήρχε προηγουμένως. Συζητήσαμε και με τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου για το οικονομικό, κάναμε ορισμένες ενέργειες και αποστέλλουμε κάθε μήνα οικονομική βοήθεια σε ορισμένα ιδρύματα μέσω του Ταμείου που ιδρύσαμε για την Κύπρο. Ένα άλλο θέμα είναι οι επενδύσεις στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Ήδη έγιναν σημαντικά βήματα, χρειάζεται όμως κάποιος χρόνος διότι οι άνθρωποι εδώ για να επενδύσουν πρέπει να υπερνικήσουν μια δυσκολία εμπιστοσύνης στα διαχειριστικά συστήματα, αλλά υπάρχει πολύ μεγάλη διάθεση. Πρέπει να τονίσω ότι η κυπριακή ομογένεια είναι παρά πολύ ισχυρή και το θέμα των επενδύσεων πολύ σημαντικό. Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει οικονομικά είναι οι εξαγωγές της Κύπρου προς τις ΗΠΑ. Είδα με χαρά ότι το χαλλούμι είναι μέρος των τυριών στις ΗΠΑ, αυτό δεν ήταν πριν πέντε χρόνια. Πολλές φορές λέω σε Αμερικανούς να δοκιμάσουν το χαλλούμι.
– Αυτό είναι το πλαίσιο που κινείστε;
Ναι, συνεχίζουμε την προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού στο κυβερνητικό και πολιτικό μέρος και από πλευράς βοηθείας, οικονομικά με το Ταμείο μας και με την προσπάθεια επενδύσεων στην Κύπρο και εξαγωγές από Κύπρο προς ΗΠΑ.
– Το ενδιαφέρον για επενδύσεις είναι από ομογενείς ή από Αμερικανούς επιχειρηματίες;
Ο στόχος είναι όσο το δυνατόν ευρύτερο το πλαίσιο των επενδυτών, να μην περιοριστεί στους ομογενείς, αλλά να εμπλέξει αμερικανικούς παράγοντες.
– Και όχι μόνο για το φυσικό αέριο;
Εδώ στην Αμερική υπάρχει πάρα πολύ έντονο το στοιχείο της εφευρετικότητας. Οι άνθρωποι εύκολα νιώθουν την ανία τού να κάνουν κάτι που ανήκει στην πεπατημένη, θέλουν κάτι πρωτότυπο. Για πολλούς εδώ το φυσικό αέριο είναι πεπατημένη, είναι κλασικός τύπος επενδύσεων. Υπάρχουν έξυπνοι επενδυτές μικρού μεγέθους οι οποίοι σκέφτονται άλλα πράγματα, αλλά πρέπει να τους δοθεί η ευκαιρία.
– Τι πρέπει να κάνει η Κύπρος για να τους προσελκύσει;
Θέλει καλή οργάνωση εδώ, αλλά είναι λίγα τα άτομα, διότι αυτά τα θέματα θέλουν προβολή, θέλουν ο άλλος να σε ακούσει. Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί πολύ από την Ελλάδα η εισαγωγή ελιών, ελαιόλαδου, μελιού, τυριού, γιαουρτιού. Πρέπει να υπάρχει ένας σχεδιασμός. Μιλήσαμε με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη γι’ αυτά, αλλά δεν είναι εύκολο σε μια συνάντηση να πεις τα πάντα. Κράτησαν όμως σημειώσεις.
– Πότε ήλθατε Κύπρο τελευταία φορά;
Το 2011 με τη χορωδία μας που τραγούδησε στο Προεδρικό. Κάθε καλοκαίρι μια ομάδα εκπαιδευτικών μας έρχεται για ένα 15θήμερο σεμινάριο στη Λευκωσία. Εκπαιδεύονται οι δάσκαλοί μας στη διδασκαλία ελληνικής γλώσσας σε ξενόγλωσσα παιδιά και πολιτιστικού περιεχομένου. Αυτό άρχισε επί προεδρίας Παπαδόπουλου και συνεχίζεται κάθε χρόνο, είναι μια προσφορά της Κύπρου που έγινε και φέτος.
– Πού νομίζετε ότι οφείλεται η κρίση στην Κύπρο;
Η μη λήψη μέτρων στην κατάλληλη στιγμή, αλλά και το ότι δεν υπολογίστηκε ο χρόνος, γι’ αυτό και το πράγμα εμφανίστηκε απότομα, ενώ προφανώς το χρέος δεν έγινε σε μια μέρα, υπήρχε για καιρό.
– Με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχετε σχέσεις;
Όχι, με την έννοια της συστηματικής επικοινωνίας και θα θέλαμε να κάνουμε. Δεν έτυχε να συναντηθώ με την κ. Λαγκάρντ και έχω υπόψη μου να το κάνω.
– Εκλεγήκατε πρόσφατα στην Αγία Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου;
Ναι, για πολλά χρόνια τα 12 μέλη της ήταν αποκλειστικά αρχιερείς που έμεναν στην Τουρκία, έγινε μια αλλαγή την πρώτη 10ετία του 2000, οι έξι να είναι από την Τουρκία και οι έξι από τις Μητροπόλεις που υπάγονται στο Πατριαρχείο. Τώρα έγινε μια καινούργια αλλαγή, οι δώδεκα θα μπαίνουν με τη σειρά πρεσβείων, βασικά με τα πόσα χρόνια έχει κανείς ως Αρχιερέας. Έτσι στη νέα σύνθεση της Συνόδου είναι μόνο δυο από την Τουρκία. Μέσα σε αυτούς είμαι και εγώ, μια που είμαι Αρχιερέας από το 1967. Η θητεία της Συνόδου θα αλλάζει κάθε χρόνο.
– Η Σύνοδος επιλαμβάνεται θεμάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου ή γενικά της Ορθοδοξίας;
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει Μητροπόλεις στην Ευρώπη, την Αρχιεπισκοπή Αμερικής, Θειατήρων στην Αγγλία, την Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας, Κορέας, έτσι τα θέματα των Μητροπόλεων είναι και του Πατριαρχείου. Πέρα των Μητροπόλεων και των Αρχιεπισκοπών που είναι υπό το Πατριαρχείο υπάρχει γενικότερη ορθοδοξία, 14 αυτοκέφαλες ορθόδοξες εκκλησίες, με σύνολο πιστών γύρω στις 280-300 εκατομμύρια ανθρώπων. Ο Πατριάρχης ως πρώτος τη τάξει μεταξύ ίσων είναι ο συντονιστής της διορθόξοδης δραστηριότητας. Αυτομάτως η Σύνοδος του Πατριαρχείου ασχολείται και με θέματα διορθόδοξα.
– Τι γίνεται με τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, είχατε μεσολαβήσει με τρεις Προέδρους της Αμερικής;
Ναι, με τον Πρόεδρο Κλίντον, ο οποίος ήταν ο πρώτος εν ενεργεία Πρόεδρος των ΗΠΑ που επισκέφτηκε τον Πατριαρχείο το 1999 και ενώ περιμέναμε ότι θα μας αναγγείλει το άνοιγμα της Χάλκης δεν έγινε, διότι είχε συνάντηση με τον τότε Πρόεδρο Ντεμιρέλ που του είπε ότι δεν μπορεί να λυθεί διότι είναι θέμα κατάλληλου χρόνου και νομικών διατυπώσεων. Συνεχίσαμε την προσπάθεια με τον Πρόεδρο Μπους, δεν απέδωσε κάτι, την είχαμε και με τον Πρόεδρο Ομπάμα ο οποίος μάλιστα μίλησε στο τουρκικό Κοινοβούλιο για τη Χάλκη. Είχε μια συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, είπε ότι κάνουν ό,τι μπορούν αλλά δεν είναι τουρκική κυβέρνηση. Προσφάτως, τέλος του περασμένου χρόνου, ο αντιπρόεδρος κ. Μπάιτεν ήλθε σε μια επίσκεψη περίπου δυο ωρών στο Πατριαρχείο, θίξαμε πάλι το θέμα της Χάλκης. Υπήρχε μια ελπίδα τώρα με το λεγόμενο πακέτο περί δημοκρατίας το οποίο ανήγγειλε ο πρωθυπουργός Ερντογάν ότι θα είχαμε το άνοιγμα της Χάλκης, αλλά τίποτα δεν έγινε. Έτσι η Χάλκη παραμένει κλειστή παρά τις ενέργειες των Προέδρων των ΗΠΑ.
Οι άνθρωποι αποφασίζουν αλλά ο Θεός κυβερνά
– Τι θα λέγατε ως νουθεσία στους πολιτικούς και στους πολίτες;
Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να σκέφτεται ότι δεν είναι μόνος στον κόσμο, δεν είναι μόνο το «εγώ» του, αλλά είναι μέρος μιας γενικότερης κοινωνίας. Η πρώτη φάση της δημιουργικής πράξης του Θεού για τον άνθρωπο ήταν να δημιουργήσει αμέσως κοινωνία, επομένως είναι στη φύση μας να είμαστε κοινωνικά όντα, να ζούμε με την ανάγκη της συνύπαρξης και εξάρτησης από τους άλλους ανθρώπους.
– Και από τους Μουσουλμάνους;
Με τους Μουσουλμάνους όπως με κάθε διαφορετική θρησκεία ή πολιτιστική ή εθνολογική διαφορά και η Κύπρος υπήρξε μοντέλο συνύπαρξης ειρηνικής για αιώνες. Είναι περίεργο ότι οι ίδιοι άνθρωποι οι οποίοι συνυπάρχουν, όταν βρεθούν υπό συνθήκες που πολλές φορές είναι εξωτερικές, υποκινούμενες από άλλες σκοτεινές δυνάμεις, αλλάζουν. Οι ίδιοι άνθρωποι αρχίζουν και γίνονται εχθροί, ενώ μπορούσαν να συνυπάρχουν. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα για το ένα ή το άλλο.
– Χρειάζεται συγχώρεση;
Η συγχώρεση είναι ένα θέμα προσωπικό αλλά και ομαδικό. Δηλαδή σε προσωπικό επίπεδο αν είμαστε χριστιανοί έχουμε τη σαφή οδηγία -αν όχι εντολή του Ιησού Χριστού- όταν ετοιμαζόμαστε να πάμε να δώσουμε το δώρο μας στον ναό, πρώτα θα συμφιλιωθούμε με τον άνθρωπο με τον οποίο είμαστε σε κατάσταση εχθρότητας, και μετά να πάμε να δώσουμε το δώρο στον Θεό. Δεν μπορείς να πας στον Θεό ο οποίος συγχωρεί αν δεν έχεις εσύ συγχωρέσει. Από την άλλη μεριά, όταν περάσεις πέραν του προσωπικού στο ομαδικό, το εθνικό, οι συνθήκες αλλάζουν, υπεισέρχονται παράγοντες που δεν ελέγχονται. Είναι δυνατόν να υπάρξει περίπτωση πολέμου δυο εθνών που είναι και τα δυο χριστιανικά; Θα σας ρωτήσω κάτι που έχει μεγάλη σημασία. Πού έγινε και ποιο είναι το πρώτο έγκλημα στην Ιστορία;
Ο Κάιν σκότωσε τον Άβελ. Η πρώτη οικογένεια είναι ο τόπος του πρώτου εγκλήματος. Αυτό δείχνει τη δυνατότητα λόγω ελευθερίας, να γίνουν πράγματα ασυγχώρητα.
– Μια ευχή.
Να εργαστούμε όπως το κάνουμε με όλους τους ανθρώπους με όλη μας τη δύναμη και για το θέμα της Κύπρου να κλείσει αυτή η πληγή και να ανατείλει ο ήλιος της δικαιοσύνης στην Κύπρο, για να θυμηθούμε τον ποιητή. Παράκληση να ενταθεί η προσευχή μας διότι σε τελευταία ανάλυση ο Θεός είναι ο Κύριος της Ιστορίας. Οι άνθρωποι σχεδιάζουν, αποφασίζουν, αλλά ο Θεός κυβερνά.
Αισθάνομαι ότι μονίμως περπατώ σε υπόστροφα προσευχών
– Πώς καταφέρνετε να σηκώνετε στους ώμους σας τον Ελληνισμό της Αμερικής, την ορθοδοξία της Αμερικής, τη γλώσσα την ελληνική, βασικές συνισταμένες υπάρξεως και της Εκκλησίας στην Αμερική;
Δεν τα σηκώνω στους ώμους μου! Εδώ έχουμε μια συνεργασία όχι απλώς εξαιρετική, μια που ορισμένοι άνθρωποι από την κυπριακή παροικία είναι πρωτοφανούς εργατικότητας και συνεργατικότητας. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός τέτοιων ανθρώπων οι οποίοι είναι όντως παρόντες με πολλές θυσίες και αυτό είναι βασικό. Το δεύτερο ανήκει στη θεολογική πλευρά, εμείς ζούμε, τρεφόμαστε και υπάρχουμε με τις προσευχές των ανθρώπων μας, αυτό μας κρατά. Αισθάνομαι ότι μονίμως περπατώ σε υπόστροφα προσευχών.
– Δύσκολος ο δρόμος;
Ναι, είναι σύνθετη, μεγάλη χώρα, αλλά το ότι έχουμε φτάσει σε έκτη γενεά η οποία δεν έχει αφομοιωθεί, είναι πολύ σημαντικό.
– Πόσα σχολεία έχει η Αρχιεπισκοπή;
Απογευματινά σε ενορίες γύρω στα 350 αλλά πλήρη και ημερήσια σχολεία είναι γύρω στα 30 σε μεγάλες πόλεις. Έχουμε χιλιάδες παιδιά.
– Οι ομογενείς τι ζητούν από τον Αρχιεπίσκοπο;
Πάρα πολλά πράγματα, για να χρησιμοποιήσω βιβλική γλώσσα «ων ουκ έστι αριθμός».
– Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφερε τον κόσμο πιο κοντά στην Εκκλησία;
Και ναι και όχι, υπήρξαν περιπτώσεις που ήταν σαφές το αποτέλεσμα όπως γίνεται όχι μόνο με την οικονομική κρίση αλλά και με θέματα εκτάκτων φυσικών φαινομένων όπως πλημμύρες, σεισμούς κ.λπ. αυτά πάντοτε συμβάλλουν, αλλά όχι νομοτελειακά.
– Τι έχει να πει η θρησκεία στον σύγχρονο άνθρωπο για τη φτώχεια που επεκτείνεται σε παγκόσμια κλίμακα;
Να του πει να κάνει υπομονή; Κάνω ως Εκκλησία ότι μπορώ περισσότερο, αυτό είναι ένα έργο που δεν σταματά. Εδώ στην Αρχιεπισκοπή έχουμε οργανισμούς που κάνουν τέτοια δουλειά, είναι η Φιλόπτωχος Αδελφότης των κυριών με 27 χιλιάδες μέλη, κάνουν τεράστιο φιλανθρωπικό έργο. Η Εκκλησία θα βοηθήσει τον άνθρωπο να σταθεί όσο μπορεί για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, αλλά παράλληλα υπάρχει και η υλική βοήθεια όσο είναι δυνατή. Όπως τη βοήθεια που στέλνουμε σε Ιδρύματα στην Κύπρο. Γίνονται πολλά, δίνουμε υποτροφίες σε πολλά παιδιά και σε Κυπρίους.
– Έχετε μια στενή σχέση με τους νέους, τους φοιτητές;
Κάνουμε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια στα σχολεία, οργανώσεις των νέων κατά ενορία, παιδιά των τάξεων του Λυκείου, με τους φοιτητές, σημαντικός τομέας είναι οι κατασκηνώσεις μας, επιπλέον έχουμε τη Θεολογική μας Σχολή και το Κολέγιο στη Βοστώνη που είναι ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά γενικά το θέμα της νεολαίας στην Αμερική σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες είναι ένα θέμα στο οποίο ο αριθμός δεν είναι ο ίδιος με τον αριθμό που έχουμε σε μικρές ηλικίες και σε ώριμες. Η περίοδος μεταξύ 19 – 33 χρόνων έχει το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής, αυτό οφείλεται σε άλλα αίτια, δεν έχει σχέση με την Εκκλησία.
– Ποια συμβουλή θα δίνατε σε ένα θυμωμένο νέο;
Θα προσπαθούσα να διαπιστώσω το είδος του θυμού και τον λόγο. Για να θυμηθώ ένα ωραιότατα βιβλικό χωρίο, «οργίζεστε και μη αμαρτάνετε» το οποίο σημαίνει μπορεί να οργιστείτε και αυτό να μην είναι αμαρτία, αλλά μπορεί να οργιστείτε για ένα αμαρτωλό πράγμα, να είναι δικό σας λάθος και όχι των άλλων. Έτσι, σε ένα θυμωμένο νέο θα πω να χρησιμοποιήσει τη μεγάλη αρετή της διάκρισης για το τι είναι αυτό που τον κάνει να είναι οργισμένος, να ανήκει στα λεγόμενα οργισμένα νιάτα και αντί να είναι ένας οργισμένος, που μερικές φορές μπορεί να είναι καθαρά αρνητικό, μπορεί η οργή να γίνει θετικός παράγοντας για κάτι δημιουργικό. Άλλες φορές είναι εντελώς αρνητικό και το άγονο δεν βγάζει πουθενά, δημιουργεί τη γενεά των μονίμως παραπονούμενων με χρόνια νόσο την οργή χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.
– Πρόσφατα σας απονεμήθηκε το βραβείο «Γιώργος Παρασκευαΐδης» που απονέμεται κάθε χρόνο σε ένα άτομο που έχει χρησιμοποιήσει τις αρχαίες ελληνικές αξίες για να συνεισφέρει στα έθνη και στους ανθρώπους της Κύπρου και της Αμερικής, καθώς και γενικότερα στον Ελληνισμό στον σύγχρονο κόσμο. Με τι σκέψεις δεχτήκατε την τιμή αυτή;
Η σκέψη μου ήταν σε αυτό τον εκλεκτό άνθρωπο, τον αείμνηστο Παρασκευαΐδη τον οποίο είχα δει στο σπίτι του στην Κύπρο, είχα μια ωραιότατη συζήτηση μαζί του, είχα εκτιμήσει το έργο που έκανε, χάρηκα το χιούμορ του παρότι είχε δυσκολίες υγείας. Για μένα το πολύ σημαντικό αυτό βραβείο ήταν η μνήμη της γνωριμίας μου με έναν πολύ αξιόλογο Κύπριο.
