Γράφει ο π. Ηλίας Μάκος
107 χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας συμπλήρωσε η Εκκλησιαστική Σχολή Βελλάς Ιωαννίνων.
Από το 1911, που πρωτοξεκίνησε μέχρι και σήμερα, υπήρξε ένας χώρος διδαχής, ο ζωντανός λύχνος, ο νους και η καρδιά της Ορθόδοξης παιδείας στην ευρύτερη περιοχή. Σήμερα, τόσο ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, όσο και το στελεχιακό δυναμικό της Σχολής, στο οποίο ανήκει και ο Μητροπολίτης Κεφαλληνίας Δημήτριος, που επί πολλά χρόνια εργάζεται αποτελεσματικά για την ανάδειξή της, ενώ σ’ αυτή έχει προσφέρει πολλές υπηρεσίες και ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μιχάλης Τρίτος, και η οποία περιλαμβάνει Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία και Γενικό Εκκλησιαστικό Λύκειο, ακούν τη φωνή του παρελθόντος και μελετώντας προσεκτικά την παράδοση και τη λαμπρή πορεία του εκπαιδευτικού ιδρύματος, διαφυλάσσουν τις περγαμηνές του και δρουν δημιουργικά για νέες εξορμήσεις και καινούργια επιτεύγματα. Δείχνουν σεβασμό στην ιστορία των περασμένων, διαμορφώνοντας σύγχρονη πνευματική πραγματικότητα.
Η Σχολή Βελλάς Ιωαννίνων δημιουργήθηκε από το Μητροπολίτη Βελλάς και Κονίτσης, μετέπειτα Μητροπολίτη Ιωαννίνων και κατόπιν Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σπυρίδωνα Βλάχο και λειτούργησε αρχικά ως Ιεροδιδασκαλείο, με σκοπό τη μόρφωση ιερέων και διδασκάλων για την εξυπηρέτηση, κατά κύριο λόγο, των περιοχών της Ηπείρου. Διένυσε τα 107 χρόνια ύπαρξής της τις εξής φάσεις: Ιερατική Σχολή από το 1911 ως το 1924, με τετραετές πρόγραμμα σπουδών (τύπος Ιεροδιδασκαλείου). Αγροτικό Ιεροδιδασκαλείο από το 1927 ως το 1939, με πενταετές πρόγραμμα σπουδών.
Ιεροδιδασκαλείο από το 1939 ως το 1977, με εξαετές πρόγραμμα σπουδών. Εκκλησιαστική Παιδαγωγική Ακαδημία από το 1977 ως το 1989, με τριετές πρόγραμμα σπουδών. Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Βελλάς από το 1993 ως το 2006, με τριετές πρόγραμμα σπουδών (και από το 2001 ως το 2006, με έξι εξάμηνα σπουδών, επιπέδου Τ.Ε.Ι.). Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Βελλάς Ιωαννίνων από το 2006 ως σήμερα, με οκτώ εξάμηνα σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου και με δύο κατευθύνσεις: α) Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών, και β) Πρόγραμμα Εκκλησιαστικής Μουσικής και Ψαλτικής.
Το εκκλησιαστικό παιδαγωγικό της έργο, που αποτελεί μια ιερή και αληθινή αποστολή, δύσκολο και πολύπλευρο, έχει εκπληρωθεί, στη διαδρομή του χρόνου, ανάμεσα σε πολλές δοκιμασίες και ποικίλες αντιξοότητες. Αλλά αυτό το έργο συνεχίζεται και τώρα και νοηματοδοτεί τις ανθρώπινες αξίες, γιατί διαχρονικός σκοπός της Σχολής είναι η παιδεία ως ηθικό αγαθό. Η πορεία της διαλαμβάνει δύο στοιχεία άρρηκτα μεταξύ τους συνδεδεμένα, τη μόρφωση και το ήθος, την επιστήμη και την αρετή. Το αποτέλεσμα της διδασκαλίας και της μάθησης στη Σχολή Βελλάς είναι εξαιρετικά. Όχι μόνο στο πεδίο των γνώσεων και δεξιοτήτων, που μπορούν με κάποιο τρόπο να αξιολογηθούν, αλλά και σε παραμέτρους, που δεν είναι εύκολο να μετρηθούν, που, όμως, αποτελούν την πεμπτουσία της παιδείας. Πρόκειται για το επίπεδο της ψυχικής καλλιέργειας των σπουδαστών/τριών, στη βάση της ελληνοχριστιανικής ταυτότητας.
Έτσι η Σχολή στο διάβα των δεκαετιών, βασισμένη στα σταθερά παιδευτικά δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία η γενική κατάρτιση οφείλει να αφορά τον εσωτερικό κόσμο του εκπαιδευόμενου, αναδεικνύει την πνευματικότητα, με την οποία μεταμορφώνεται ο άνθρωπος.