της Αφροδίτης Καριμάλη
Στις δύσκολες στιγμές δεν είναι λίγοι αυτοί που αναζητούν καταφύγιο σε μοναστήρια και εκκλησίες εναποθέτοντας τις ελπίδες τους ή ψάχνοντας ψυχική γαλήνη. Διάσημοι Ελληνες, πολιτικοί, αθλητές, τραγουδιστές, ηθοποιοί, μεγάλοι επιχειρηματίες, έχουν κάποια στιγμή νιώσει την ανάγκη να ακουμπήσουν στην «αγκαλιά» της Παναγιάς να τους βοηθήσει σε ένα σημαντικό ζήτημα της ζωής τους.
Τα τάματα που πλαισιώνουν την κατάφορτη από χρυσά τάματα εικόνα της Ευαγγελιστρίας στην Τήνο είναι άπειρα. Εντός του μαρμάρινου κουβούκλιου όπου βρίσκεται το προσκυνητάρι της Αγίας Εικόνας, πλείστα όσα αφιερώματα στη χάρη της, υπάρχουν εδώ και πολλές δεκαετίες. Από τους βασιλικούς σταυρούς και τις εικόνες τάματα πολιτικών, μέχρι τους χρυσούς δίσκους τραγουδιστών και τα μετάλλια Ολυμπιονικών. Ολοι τους, αναζήτησαν κάποια στιγμή βοήθεια ή θέλησαν να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους μπροστά στη θαυματουργή εικόνα.
Ο μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος, μιλώντας στο «Εθνος» σχετικά με τα τάματα που έχουν κάνει διάσημοι Ελληνες, έχει να θυμηθεί δεκάδες περιπτώσεις πολιτικών, καλλιτεχνών, αθλητών, μέχρι και… τέως βασιλέων.
Στη συντριπτική τους πλειονότητα τα αφιερώματα έχουν τοποθετηθεί πριν από χρόνια, καθώς, όπως αναφέρει ο μητροπολίτης, πλέον οι… σύγχρονοι επιφανείς Ελληνες δεν αφιερώνουν πολύτιμα αντικείμενα. Οι περισσότεροι, όπως σημειώνει, «έρχονται για προσκύνημα, ανωνύμως και διακριτικά για να προσευχηθούν, και φεύγουν. Τάματα με τη μορφή των παλιών δεν έχουμε». Διευκρινίζει ωστόσο ότι όλα είναι «ανεκτίμητα κειμήλια», καθώς «η πίστη όλων, γνωστών και μη, και ο λόγος που τους έφερε στα σκαλιά της Παναγίας, αποδεικνύει ότι η αξία των υλικών δεν έχει καμία σημασία».
Στους επώνυμους προσκυνητές της Μεγαλόχαρης στην Τήνο υπάρχουν και πολλοί πολιτικοί. Ο Ανδρέας Παπανδρέου επισκεπτόταν συχνά την Ευαγγελίστρια, ειδικά μετά την επιστροφή του από το Χέρφιλντ. Συχνά ήταν και τα προσκυνήματα του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή.
Μεταξύ των πολιτικών ήταν και ο Γιάννης Ιωαννίδης, ο οποίος βάφτισε εκεί το παιδί του, εκπληρώνοντας το προσωπικό του τάμα. Επίσης και η Φώφη Γεννηματά επισκέφθηκε τον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας μετά την περιπέτεια της υγείας της.
Οι περισσότεροι προσέρχονται αθόρυβα στον ναό της Ευαγγελίστριας και τιμούν διακριτικά την Παναγία. Οι επιχειρηματικές οικογένειες Λάτση και τα αδέλφια Χόντου, της αλυσίδας καλλυντικών, έχουν κάνει αρκετές δωρεές στην ιερά μονή. Ο αείμνηστος Γιάννης Λάτσης ήταν προσωπικός φίλος του πρώην μητροπολίτη Σύρου Δωρόθεου του Α΄ και επισκεπτόταν συνέχεια το νησί με τη θαλαμηγό του κάνοντας δωρεές στον ναό. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο μητροπολίτης Σύρου, η οικογένεια συνεχίζει το ετήσιο προσκύνημα στον ναό.
[irp posts=”331202″ name=”Παναγία Τήνου: Θαύμα της Μεγαλόχαρης”]
Ιστορικά κειμήλια, δαχτυλίδια και χρυσοί σταυροί
Τάματα διαφόρων διάσημων βρίσκονται στο προσκυνητάρι της Αγίας Εικόνας και στον ναό της Ευαγγελίστριας. Από τον βαπτιστικό σταυρό του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου και της γυναίκας του Αννας Μαρίας, την επίχρυση εικόνα ρωσικής τεχνοτροπίας του Κ. Μητσοτάκη, το ιδιόχειρο σημείωμα της Αλίκης Βουγιουκλάκη όταν γέννησε τον γιο της μέχρι και το χρυσό μετάλλιο του Πύρρου Δήμα.
Ο μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος ανατρέχει επίσης τη μνήμη του και σε ιστορικά κειμήλια που υπάρχουν στη Μεγαλόχαρη της Τήνου, όπως αγωνιστών του 1821 καθώς στο κειμηλιοφυλάκιο του ναού φυλάσσεται το δαχτυλίδι του Κολοκοτρώνη, αλλά και τα τάματα του Μιαούλη, του Κανάρη, του Νικηταρά, του Μακρυγιάννη κ.ά.
Επίσης, τις ελπίδες τους στη Μεγαλόχαρη εναπόθεσαν η Μαριάννα Λάτση με τον Νίκο Κούρκουλο, το διάστημα που ο ηθοποιός ήταν άρρωστος. Ο αξέχαστος ηθοποιός δώρισε το τέμπλο στην Εκκλησία της Παναγίας της Μεγαλομάτας στο Κτικάδο της Τήνου, από όπου καταγόταν.
Ιδιαίτερη σχέση με την Παναγία της Τήνου είχε επίσης η τέως βασιλική οικογένεια. Η Αννα Μαρία στα μέσα της δεκαετίας του ’60 ανέβηκε από το λιμάνι στον ναό με την κόρη της Αλεξία, αφήνοντας έναν χρυσό σταυρό στην εικόνα. Πριν από τέσσερα χρόνια κάτι ανάλογο έκανε και ο γιος της Νικόλαος.
Στο μαρμάρινο κουβούκλιο βρίσκεται επίσης το χρυσό εγκόλπιο του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου Α’, καθώς και περιδέραιο της Φρειδερίκης.
Επίσης αρκετά τάματα και δωρεές έχουν κάνει μεγάλες εφοπλιστικές οικογένειες, όπως των Ωνάση, Νιάρχου και Λιβανού, χωρίς να κάνουν σχεδόν ποτέ αισθητή την παρουσία τους. Το πέρασμά τους από τη Μεγαλόχαρη γίνεται γνωστό από τις ιδιόχειρες υπογραφές τους στο βιβλίο των ευχαριστηρίων των πιστών.
Από τον χώρο του αθλητισμού, ο Στέλιος Μηγιάκης ευχαρίστησε την Παναγία για τη δύναμη που του έδωσε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας το 1980, προσφέροντας το μετάλλιο που κέρδισε στην ελληνορωμαϊκή πάλη. Το ίδιο έκανε και η Αννα Βερούλη, η οποία άφησε στην εικόνα της Παναγίας το δικό της μετάλλιο από τους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες της Αθήνας του 1982.
Τα ιδιόχειρα ευχαριστήρια σημειώματα της Αλίκης Βουγιουκλάκη και του Δημήτρη Παπαμιχαήλ, με ημερομηνία 4 Ιουνίου 1970, στο βιβλίο της μονής έχουν αφήσει εποχή. «Θεέ μου, σ’ ευχαριστώ! Το παιδί μου, μου το χάρισε η Μεγαλόχαρη», γράφει η αείμνηστη Αλίκη και ακριβώς από κάτω ο σύζυγός της, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, συμπληρώνει: «Είναι η πιο ωραία μέρα της ζωής μου. Ευχαριστώ την Παναγία».
Οταν η Εθνική Ελλάδας ποδοσφαίρου έγινε πρωταθλήτρια Ευρώπης, ο Αγγελος Χαριστέας έδωσε υπόσχεση αφιέρωσης στην Παναγία της Τήνου, την οποία εκπλήρωσε μόλις ήρθε στην Ελλάδα. Ακόμα, ο Ολυμπιονίκης Πύρρος Δήμας μετά τους Μεσογειακούς Αγώνες του 1994 ταξίδεψε στην Τήνο και εκπλήρωσε το προσωπικό του τάμα, δωρίζοντας το χρυσό μετάλλιο που κέρδισε.
Πολλά πρόσωπα από το καλλιτεχνικό στερέωμα έχουν προστρέξει στη χάρη της ζητώντας κάποιο θαύμα. Η Ελένη Πετρουλάκη έφερε στον ναό δύο χρυσές εικόνες της Παναγίας για να την ευχαριστήσει που σώθηκε από θαύμα σε τροχαίο ατύχημα.
Ο τραγουδιστής Γιώργος Λεμπέσης, όταν αντιμετώπισε ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, προσέφερε στην Παναγία ένα χρυσό δαχτυλίδι ως ένδειξη ευγνωμοσύνης.
Επίσης, η αείμνηστη Αλίκη Βουγιουκλάκη είχε τάξει τάμα στη Μεγαλόχαρη για τον γιο της Γιάννη. Ταξίδεψε στην Τήνο, όπου βάφτισε τον γιο της, και συγκινημένη στο μήνυμά της ευχαριστεί την Παναγία για το παιδί που απέκτησε.
Το χρυσό μετάλλιο που κέρδισε στους Μεσογειακούς Αγώνες του 1994 αφιέρωσε στη χάρη της Ευαγγελιστρίας Τήνου ο χρυσός Ολυμπιονίκης Πύρρος Δήμας. Είχε τάξει στους αγώνες να το χαρίσει για τη δύναμη που άντλησε από την Παναγία. Μόλις επέστρεψε, ταξίδεψε στην Τήνο εκπληρώνοντας την υπόσχεσή του και δωρίζοντας το χρυσό μετάλλιο που κέρδισε.
Μία επίχρυση εικόνα ρωσικής τεχνοτροπίας αφιέρωσε στην Παναγία της Τήνου ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Την είχε τάξει όταν συνελήφθη επί χούντας και εκπλήρωσε το τάμα του όταν αποφυλακίστηκε. Επίσης συχνά επισκεπτόταν το νησί για να παρακολουθήσει τη λιτανεία της εικόνας της Ευαγγελιστρίας
Τον ανηφορικό δρόμο που οδηγεί στην Παναγία της Τήνου είχε διανύσει με τα πόδια και η τέως βασίλισσα Αννα Μαρία. Στα μέσα της δεκαετίας του ’60, όταν η βασιλική οικογένεια προσπαθούσε διακαώς να χτίσει λαϊκό προφίλ, η Αννα Μαρία αγκαλιά με την κόρη της Αλεξία επισκέφθηκε τη Μεγαλόχαρη, αφήνοντας στην εικόνα της Παναγίας τον χρυσό της σταυρό…
Μία επίχρυση εικόνα ρωσικής τεχνοτροπίας αφιέρωσε στην Παναγία της Τήνου ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Την είχε τάξει όταν συνελήφθη επί χούντας και εκπλήρωσε το τάμα του όταν αποφυλακίστηκε. Επίσης συχνά επισκεπτόταν το νησί για να παρακολουθήσει τη λιτανεία της εικόνας της Ευαγγελιστρίας.
