Πως κτυπούν τις καμπάνες οι μοναχοί του Αγίου Όρους

Την Δευτέρα 27 Μαΐου 2013 στα πλαίσια της 18ης Παρουσίαση Εκκλησιαστικών Ειδών – Ιερών Αντικειμένων και Χειροποίητων κατασκευών «ΟΡΘΟΔΟΞΊΑ» έλαβε χώρα και ένας κύκλος παράλληλων εκδηλώσεων με ομιλίες για τα εκκλησιαστικά μουσικά όργανα και προβολές.

Ο τρόπος που κτυπούν οι μοναχοί του Αγίου Όρους τις καμπάνες ήταν ένα από τα ντοκιμαντέρ που προκάλεσαν το ενδιαφέρον των επισκεπτών μιας και  ήταν σε  πρώτη παγκόσμια προβολή.
Πρόκειται για μια Γαλλική παραγωγή σε συνεργασία με τον Βυζαντινολόγο Καθηγητή κ. Θεοχάρη Προβατάκη. Οι λήψεις έγιναν το 1992 σε πέντε Μονές του Αγίου Όρους, ανάμεσα των οποίων και οι τρεις παλαιότερες και μεγαλύτερες: Λαύρας, Βατοπεδίου, Ιβήρων, Ξηροποτάμου επίσης και Παντελεήμονος η οποία φημίζεται για την μεγαλύτερη καμπάνα στο Άγιον Όρος.

Στην εισαγωγή του ο κ. Προβατάκης έδωσε στοιχεία για την ιστορική παρουσία των σημάντρων στον αρχαιοελληνικό και βυζαντινό πολιτισμό. Ανέφερε χαρακτηριστικά: «Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν περί τα 100 μουσικά όργανα ενώ οι βυζαντινοί 75 με τους ανάλογους ρυθμούς. Η Ορθόδοξη Εκκλησία χρησιμοποίησε 5 εκκλησιαστικά όργανα δηλ. τις Καμπάνες, τα Σήμαντρα, τα Τάλαντα, τα Κάντια  και τους Κοπάνους, ή μελέτη και ή σπουδή των όποιων συμβάλλει αποτελεσματικά στη διατήρηση και συνέχιση τού ελληνοχριστιανικού της πολιτισμού». Μεταξύ άλλων ο κ. Προβατάκης τόνισε τις στενές σχέσεις των εκ­κλησιαστικών ηχητικών οργάνων με τη λειτουργική ζωή των Ορθοδόξων πιστών Χριστιανών.

Αξίζει δε να επισημάνουμε ότι έκτος από τα πέντε εκκλησια­στικά ηχητικά όργανα, τα εξήντα και πλέον Ελληνικά Μουσικά Λαϊκά όργανα και οι 537 τοπικοί ελληνικοί χοροί, πού μέχρι σήμερα έχουν ερευνήθεί και καταγράφεί, σηματοδοτείται η πλούσια ελληνική μουσική κληρονομιά, κρινόμενη στο στίβο του διεθνούς πολιτισμικού ανταγωνισμού.

Σήμερα ένας πρόχειρος απολογισμός βεβαιώνει ότι μόνο στην Ελλάδα υπάρχουν και κτυπούν κατά περίπτωση πάνω από 80.000 Καμπάνες, με τη μεγαλύτερη στο Άγιον Όρος (Μονή Αγίου Παντελεήμονος), βάρους 13.088 κιλών.