Mελέτημα 13
1. Δεν είναι μικρός ο αγώνας που χρειάζεται για να συντρίψουμε το θάνατο. Λέει βέβαια ο Κύριος «Η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας», βρίσκεται όμως και ο θάνατος μέσα μας, που μας πολεμάει και μας αιχμαλωτίζει.
Αν νικήσουμε σ’ αυτόν τον πόλεμο, θα φύγει κάθε πόνος, λύπη και στεναγμός και η έρημος καρδιά θα γεμίσει πηγές υδάτων. Ο Προφήτης μας πληροφορεί• «Εγώ θα δώσω νερό σ’ εκείνους, που βαδίζουν στην κατάξερη έρημο και διψούνε»· Καί ο ίδιος ο Κύριος μας λέει «Όποιος πίνει από το νερό, που έγώ θα του δώσω, δε θα διψάσει στον αιώνα»…
2. Η ψυχή που κυριεύεται από την ακηδία (=άφροντισιά) κατέχεται και από την απιστία. Γι’ αυτό αναβάλλει από μέρα σε μέρα και δε δέχεται το λόγο του Θεού. Πολλές φορές μάλιστα δίνει φτερά στον εαυτό της με όνειρα, γιατί την έχει κυριεύσει η οίηση, η οποία είναι αναπηρία ψυχής, που δεν μπορεί να δεί τις αδυναμίες της.
3. Όπως το νεογέννητο βρέφος είναι εικόνα του τέλειου άνδρα, έτσι ακριβώς και η ψυχή είναι εικόνα του Θεού, που την έπλασε. Όπως λοιπόν το παιδί όσο μεγαλώνει, τόσο γνωρίζει τον πατέρα του και την πατρική περιουσία που μέλλει να κληρονομήσει. Έτσι και η ψυχή πριν απ’ την παρακοή, προοδεύοντας θα έφτανε στα μέτρα της τελειότητος του Χριστού μας. Αφού όμως παρήκουσε, απεμακρύνθηκε από το Θεό και σκοτίστηκε και πλανήθηκε μακριά από το Θεό. Ο Θεός όμως δεν έπαυσε να την καλεί κοντά Του άλλοτε με τους προφήτες: και άλλοτε με τον ερχομό Του στη γη. Χάριν της σωτηρίας του ανθρώπου υπομένει όνειδισμούς, ύβρεις, ραπίσματα και τέλος σταυρικό θάνατο. Γιά να μας υποδείξει ποιά διάθεση να έχουμε σ’ εκείνους που μας ονειδίζουν και εξευτελίζουν ή επιδιώκουν και το θάνατό μας ακόμη. Να γίνουμε δηλαδή σαν κουφοί και άλαλοι, παρακαλώντας τον Κύριο. «Να μας καθαρίσει από τα κρυμμένα πάθη μας», οπότε θα γίνουμε άμεμπτοι. Τότε θα βρούμε Εκείνον και θα βρούμε την αιώνια ανάπαυση μαζί με τον Χριστόν μας.
Αν θέλεις ν’ αποκτήσεις, άνθρωπε, τη δόξα, που είχες στην αρχή και που χάθηκε κάνε το εξής: Όπως παραμέλησες τις εντολές του Θεού και υπέκυψες στις συμβουλές του σατανά, έτσι τώρα να επιστρέψεις στον Κύριο, οπότε με πολύ κόπο και ιδρώτα θα πάρεις πίσω τον πλούτο σου. Όποιος λοιπόν νοιάζεται για την ψυχή του, πρέπει να βιάζει τον εαυτό του να διατηρήσει το ναό του Θεού άσπιλο. Τότε έρχεται Εκείνος που υποσχέθηκε ότι θα κατοικήσει μέσα μας και θα περιπατήσει μαζί μας, οπότε η ψυχή μας καταξιώνεται να γίνει «ναός του Θεού.»
Mελέτημα 14
1. Ο λόγος που είπεν ο Θεός στον Κάιν, ότι «η ζωή σου στη γη θα είναι γεμάτη στεναγμούς, τρόμο και αγωνία» ταιριάζει για όλους τους αμαρτωλούς. Αλλά και ο ίδιος ο Κύριος, θέλοντας να δείξει ότι εκείνοι, που ακολουθούν τα θελήματα του σατανά, μοιάζουν του Κάιν, έλεγε· «Εσείς θέλετε να εκτελείτε τις επιθυμίες του πατέρα σας διαβόλου. Εκείνος ήταν ανθρωποκτόνος από την αρχή και δε στάθηκε ποτέ μέσα στην αλήθεια».
2. Μόνο οι πνευματικοί άνθρωποι αδιαφορούν για την ανθρώπινη δόξα και την περιφρονούν, επειδή έχουν πληγωθεί και επιθυμούν άλλη δόξα… Γι’ αυτό και ελευθερώνουν τον εαυτό τους από κάθε φιλία του κόσμου για να μπορέσουν να έχουν μόνο τον θείο πόθο στην καρδιά τους. Γιατί, όσοι θέλουν να τρέξουν μ’ ασφάλεια μέχρι τέλους το δρόμο, δεν ανέχονται ν’ αναμείξουν άλλον έρωτα και άλλη αγάπη με εκείνη την επουράνια.
3. Όπως είναι μεγάλα κι απερίγραπτα τ’ αγαθά που μας υποσχέθηκε ο Θεός, έτσι χρειάζονται και πολλούς κόπους και αγώνες. Είπεν ο Κύριος «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει το σταυρό του και ας με ακολουθεί». Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι τόσο ανόητοι, ώστε θέλουν ν’ αποκτήσουν την ουράνια βασιλεία και να κληρονομήσουν την αιώνια ζωή και να βασιλέψουν χωρίς τέλος μαζί με το Χριστό μας, χωρίς να πάψουν να ζούνε με τα δικά τους θελήματα και ν’ ακολουθούνε αυτά, που είναι μάταια και ολοφάνερα βλαβερά…
4. Αυτοί που παραμένουν μέχρι το τέλος άπτωτοι, είναι όσοι μίσησαν όλες τις επιθυμίες του κόσμου και τις φαντασιώσεις του κόσμου και τις ηδονές και τις κοσμικές ασχολίες· “Ώστε με τη δική του θέληση ο καθένας διώχνεται από τη βασιλεία”. Επειδή δεν προτίμησε αληθινά τους κόπους και δεν απαρνήθηκε τον εαυτό του, αλλά θέλει μαζί με τον Θεικό πόθο να δοκιμάζει και μερικές ευχαριστήσεις αυτού του κόσμου.
5. Καί αυτές οι καλές πράξεις ακόμη πολλές φορές γίνονται από κενοδοξία, η οποία κρίνεται από το Θεό όπως και η κλοπή, η αδικία και τ’ άλλα αμαρτήματα. Γιατί λέει η Γραφή «Ο Θεός διασκόρπισε οστά ανθρωπαρέσκων»· Ώστε και με τις καλές πράξεις επιδιώκει ο έχθρός να υπηρετείται και να λατρεύεται
Mελέτημα 15
1. Αν κάποιος δελεάζεται θεληματικά από κάτι που αγαπάει, αποκαλύπτεται ότι δεν παρέδωσε ακόμη όλη την αγάπη του στο Θεό. Λόγου χάρη, αγάπησε ένας, κτήματα ή χρήματα ή την κοιλιοδουλεία ή να χαρίζεται στις αμαρτωλές σαρκικές επιθυμίες ή στ’ αξιώματα και τις τιμές των ανθρώπων ή στην οργή και μνησικακία και λοιπά πάθη… Άλλος αφήνει το νού του να τρέχει εδώ κι εκεί ή κάνει το δάσκαλο γι’ ανθρώπινη δόξα ή ευχαριστείται να στολίζεται μ’ ωραία ενδύματα κ.λ.π. Γιατί, όποιο πάθος δεν πολεμάει και δεν του αντιστέκεται, μ’ αυτό το πάθος οπωσδήποτε ευχαριστείται. Καί αυτό το πάθος τον τραβάει προς τα κάτω και δεν τον αφήνει ν’ ανυψωθεί προς τον Θεό.
2. Ας υποθέσουμε ότι πιάνει φωτιά το σπίτι κάποιου. Εάν θελήσει να σώσει τον εαυτό του, θα φύγει γυμνός, αφήνοντας όλα να καίγονται…Άλλος όμως προσπαθώντας να περισώσει μερικά σκεύη του σπιτιού, περικυκλώνεται από τη φωτιά και καίγεται κι’ αυτός. Βλέπεις πως από την προσήλωσή του σε κάτι κοσμικό χάνει κανείς και την ψυχή του και το σώμα του;
3. Είναι λίγοι πράγματι εκείνοι που απέκτησαν την τέλεια αγάπη προς τον Θεό και έχουν για μηδέν όλες τις ηδονές και τις επιθυμίες του κόσμου και υπομένουν τους πειρασμούς με μακροθυμία. Οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να πετύχουν τη Βασιλεία των Ουρανών χωρίς κόπους και ιδρώτες. Μακαρίζουν βέβαια τους αγίους, αλλά δεν θέλουν να μετέχουν στους κόπους και τα παθήματά τους. Αλλά για να φανερωθεί ποιοί αγάπησαν αληθινά τον Κύριό τους, τους στέλνει ο Θεός πειρασμούς και δοκιμασίες, ώστε δίκαια να κληρονομήσουν τη Βασιλεία των Ουρανών.
4. Πρέπει να γνωρίζεις ότι μέσα στις θλίψεις και τα παθήματα, στην υπομονή και την πίστη είναι κρυμμένες αι υποσχέσεις του Θεού, όπως επίσης και η δόξα και η απόκτηση των Ουρανίων αγαθών. Τα ίδια λέγει και ο Απόστολος: «Πρέπει να περάσουμε πολλές θλίψεις, για να μπούμε στη βασιλεία των Ουρανών». Καί ο Κύριος· «με την υπομονή σας θα σώσετε τις ψυχές σας», και «στον κόσμο θα έχετε θλίψεις».
5. Όσο αξιωθεί καθένας μας με την πίστη και την επιμέλεια να γίνει μέτοχος του Αγίου Πνεύματος, τόσο εκείνη τη μέρα θα δοξασθεί και το σώμα του.
Ο,τι αποθησαυρίσαμε εδώ στην ψυχή μας, αυτά θα εκδηλωθεί και στο σώμα μας. Γιατί τότε θα δοξασθούμε με το άρρητο φως, που έχουμε από τώρα μέσα μας, δηλαδή με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος, που θα είναι τότε γι’ αυτούς ένδυμα, τροφή, ποτό, αγαλλίαση, χαρά, ειρήνη, και γενικά ζωή αιώνια.
Mελέτημα 16
1. Ο μακάριος Μωϋσής με τη δόξα του Αγίου Πνεύματος που έλαμπε στο πρόσωπό του, την οποία κανείς άνθρωπος δεν μπορούσε ν’ ατενίσει, προτύπωσε πως θα δοξασθούν στην ανάσταση των δικαίων τα σώματα των Αγίων. Ο Μωϋσής έμεινε στο όρος 40 μέρες και 40 νύχτες και δεν έφαγε ούτε ήπιε. Άρα δεχότανε κάποια τροφή πνευματική! Αυτήν την τροφή γεύονται από τώρα οι άγιες ψυχές από το Άγιο Πνεύμα!
2. Όταν έπλασε ο Θεός τον Αδάμ, δεν του έβαλε στο σώμα φτερά, όπως στα πουλιά, αφού έμελλε να του δώσει στην ανάσταση τα φτερά του Αγίου Πνεύματος! Γιά να υψώνεται μ’ αυτά και ν’ αρπάζεται, όπου θέλει το Άγιο Πνεύμα. Αυτά τα φτερά έχουν δοθεί από τώρα στις ψυχές των αγίων και τις σηκώνουν ψηλά προς το Ουράνιο φρόνημα. Μ’ αυτή τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος θα τους βάλει στα δεξιά Του, γιατί Τού μοιάζουν και είναι παιδιά Του και θα είναι παντοτινά μαζί Του!
3. Θέλημα της ψυχής είναι να διατηρεί τα μέλη του σώματος αμόλυντα. Ν’ αποκλείσει τον εαυτό της από τους περισπασμούς του κόσμου. Να φυλάξει την καρδιά από κάθε χαμερπή φροντίδα και ηδονή. Οπότε του προσφέρεται και η βοήθεια της Θείας Χάριτος. Τι όμως να κάνει ο Θεός σ’ εκείνον που προσφέρει τον εαυτό του στον κόσμο και τρέχει πίσω από τις ηδονές του;
4. Οι πέντε Παρθένες που αγρύπνησαν και πήραν μέσα στην καρδιά τους το ξένο προς τη φύση τους λάδι, δηλαδή τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, μπόρεσαν να μπούν μαζί με τον Νυμφίο στον νυμφώνα. Οι άλλες οι μωρές, που δεν φρόντισαν ν’ αποκτήσουν το λάδι αυτό της αγαλλιάσεως μέσα στις καρδιές τους, όσο ήταν ακόμη στη ζωή, κλείστηκαν έξω του νυμφώνος της Βασιλείας. Γιατί δεν έδωκαν όλη την αγάπη τους στον επουράνιο Νυμφίο. Γιατί οι ψυχές που ζητούν τον αγιασμό του Πνεύματος, που είναι ξένος προς την ανθρώπινη φύση, ανάβουν όλη την αγάπη τους για το Χριστό, εκεί βαδίζουν, εκεί προσεύχονται, εκεί σκέφτονται, εκεί μελετούν και έχουν απομακρυνθεί απ’ όλα τα άλλα.
5. Η κακία είναι κάτι το ξένο για την ανθρώπινη φύση, που με την παράβαση του Αδάμ δεχτήκαμε και με τον καιρό έγινε δεύτερη φύση σε μας. Εάν δεν διώξουμε από μέσα μας την κακία με πολλή προσευχή και πίστη και αποστροφή των πραγμάτων του κόσμου, δεν αποκτάμε την αρχική καθαρότητα και δεν μπορούμε να επιτύχουμε την Επουράνια Βασιλεία.
Mελέτημα 17
1. Παίρνει σώμα ανθρώπινο ο ασώματος Κύριος από άπειρη αγαθότητα και μικραίνει -μπορεί να πεί κανείς- τον εαυτό Του ο μέγας και υπερούσιος, για να μπορέσει να ενωθεί με τις ψυχές των Αγίων και των Αγγέλων, ώστε να μπορέσουν και αυτές να γίνουν μέτοχοι της αθάνατης ζωής της Θεότητάς Του.Καί όπως η ψυχή πήρε και φόρεσε τα μέλη του σώματος, μάτια, αυτιά κ.λ.π., κατά τον ίδιο τρόπο και η αγαθότητα του Σωτήρος Χριστού παίρνει σώμα κι’ ενώνεται με τις πιστές και αγαπητές σ’ Αυτόν ψυχές και γίνεται ένα Πνεύμα μ’ αυτές, κατά τον Θείο Παύλο. Έτσι γίνεται ψυχή στην ψυχή, υπόσταση στην υπόσταση, ώστε μια τέτοια ψυχή να ζήσει και να υπάρξει μέσα στην Θεότητά Του, να φτάσει στην αθάνατη ζωή και ν’ απολαύσει άφθαρτη ηδονή και ανέκφραστη δόξα!…
2. Γιά την ψυχή αυτή ο Κύριος, όταν θέλει, γίνεται φωτιά και κατακαίει κάθε κακό μέσα της. Άλλοτε γίνεται ανάπαυση ανείπωτη και ανέκφραστη, κι’ άλλοτε χαρά και ειρήνη, που περιθάλπει και περικυκλώνει την ψυχή. Μόνο ν’ αγωνίζεται κανείς, να Τον αγαπάει και να Τον ευχαριστεί και θα δεί με την πείρα και την αίσθησή του ότι άγγιξε ανεκλάλητα αγαθά, «που μάτι δεν τα είδε και αυτί δεν τα άκουσε και άνθρωπος δεν τα διανοήθηκε». Έτσι το Πνεύμα Κυρίου γίνεται ανάπαυση, αγαλλίαση, τρυφή και ζωή της ψυχής, που αναδεικνύεται άξιά Του. Γιατί σωματοποιεί τον εαυτό Του και τον κάνει πνευματική τροφή, αλλά και ένδυμα και κάλλη απερίγραπτα, για να γεμίσει έτσι την ψυχή πνευματική χαρά· «Εγώ είμαι -λέει- ο άρτος της ζωής». Καί• «Όποιος πίνει από το νερό που θα του δώσω, θ’ αναβρύσει μέσα του μία πηγή νερού, που θα δίνει αιώνια ζωή».
3. Η ψυχή που αξιώθηκε να δεχθεί ένοικό της την ουράνια δύναμη και τη θεική εκείνη φωτιά, και που η επουράνια αγάπη του Αγίου Πνεύματος ενώθηκε με τα μέλη της, ελευθερώνεται εντελώς από κάθε κοσμική αγάπη. Ο σίδηρος και ο χρυσός, όταν παραδοθούν στη φωτιά, λειώνουν, αλλάζοντας τη σκληρή φύση τους σε μαλακή και αποβάλλουν τη φυσική τους σκληρότητα εξ αιτίας της δυνάμεως της φωτιάς· Έτσι και η ψυχή που δέχθηκε την επουράνια εκείνη φωτιά της αγάπης του Αγίου Πνεύματος, αποσύρεται από κάθε προσκόλληση στο κοσμικά πνεύμα. Ελευθερώνεται από τα δεσμά της κακίας και αποβάλλει τη φυσική σκληρότητα της αμαρτίας. Τα θεωρεί όλα μικρά και άξια περιφρονήσεως. Λέω μάλιστα ότι η ψυχή που κυριεύθηκε απ’ αυτόν τον έρωτα και τους αδελφούς της, όταν την εμποδίζουν από την θεική αγάπη, τους απαρνείται!.
4. Ο Θεός, επειδή είναι αγαθός και φιλάνθρωπος, μακροθυμεί, περιμένοντας τη μετάνοια του αμαρτωλού, και «γίνεται χαρά στον Ουρανό για ένα αμαρτωλό, που μετανοεί». Όταν όμως δεν υπάρχει αληθινή μετάνοια και πληθαίνει η αμαρτία, τότε η Θεία δίκη τους εξαφανίζει από προσώπου της γης. Κάτι τέτοιο συνέβη στα Σόδομα και στην Ερυθρά θάλασσα με τον καταποντισμό των Αιγυπτίων. Γι’ αυτό και από τον Ισραήλ αφαίρεσε ο Θεός και την προφητεία και την ιερωσύνη και τη λατρεία και τα εμπιστεύθηκε στα έθνη που πίστεψαν, διότι και τους Προφήτας και τον Υιό του Θεού σε θάνατο παρέδωκαν.
Mελέτημα 18
1. Ας προστρέξουμε με προθυμία στο Δεσπότη Χριστό που μας καλεί και, ανοίγοντας σ’ Αυτόν τις καρδιές μας, ας μη απελπιζόμαστε για τη σωτηρία μας. Ο εχθρός της ψυχής μας, θυμίζοντάς μας περασμένες αμαρτίας, μας ανοίγει το δρόμο προς την απόγνωση. Ο Κύριος, που θεράπευσε και θεραπεύει τόσες ασθένειες του σώματος, δεν θα θεραπεύσει και την αθάνατη ψυχή, που κυριεύθηκε από την ασθένεια της πολύμορφης αμαρτίας; Γιατί δικά Του είναι τα λόγια• «Ο ουράνιος Πατέρας μου δεν θ’ αποδώσει δικαιοσύνη σ’ εκείνους που φωνάζουν σ’ Αυτόν νύχτα- μέρα;»· Καί «Αιτείτε, και θα σας δοθεί• ζητάτε, και θα βρείτε• χτυπάτε, και θα σας ανοίξει η θύρα». Μονάχα εμείς να προσηλωθούμε στον Κύριο, απομακρυνόμενοι μ’ όλη μας τη δύναμη από κάθε τι, που είναι και λέγεται αμαρτία.
2. Ένας βαριά άρρωστος, που δεν μπορεί να φάει φαγητό ή να πιεί νερό, απελπίζεται και τον κλαίνε οι συγγενείς του. Έτσι και ο Θεός και οι Άγγελοι λυπούνται και θρηνούν για τις ψυχές, που δεν μπορούν να πάρουν την επουράνια τροφή (=θ. Κοινωνία). Αν λοιπόν έγινες θρόνος του Θεού, αν η ψυχή σου έγινε όλη πνευματικός οφθαλμός κι’ όλη Φως. Αν τράφηκες με την τροφή εκείνη του Αγίου Πνεύματος, αν πίνεις από το ζωντανό νερό και από το πνευματικό κρασί που ευφραίνει την καρδιά. Αν η ψυχή σου φόρεσε τα ενδύματα του ανεκφράστου φωτός. Αν ο εσωτερικός σου άνθρωπος έλαβε πείρα και βεβαιότητα όλων αυτών, τότε ζείς από τώρα την πραγματική αιώνια ζωή και αναπαύεσαι από τώρα μαζί με το Δεσπότη Χριστό! Αν όμως ακόμη δεν τα έλαβες αυτά, ούτε τα έκανες κτήμα σου, να κλαίς θερμά και να όδύρεσαι, που δεν απέκτησες ακόμη αυτόν τον πλούτο και να παρακαλείς αδιάκοπα τον Κύριο για τη φτώχεια σου. Γιατί λέει ο Κύριος• «Καθένας που ζητά ευρίσκει• και όποιος κτυπά θα του ανοιχτεί η θύρα».
3. Αν το λάδι εκείνο των προφητών έδινε το βασιλικό αξίωμα, πόσο περισσότερο εκείνοι που χρίονται στον εσωτερικό άνθρωπο με το αγιαστικό λάδι της αγαλλιάσεως και δέχονται τον αρραβώνα του Αγίου Πνεύματος, θα φτάσουν τα μέτρα της τελειότητος και θα κληρονομήσουν τη Βασιλεία του Πανβασιλέως Χριστού! Γιατί λόγω του αρραβώνα του Πνεύματος που πήραν είναι σίγουρες οι ελπίδες τους, ότι θα συμβασιλεύσουν με το πανβασιλέα Χριστό! Διότι από τούτη τη ζωή δοκίμασαν μέσα τους την ηδονή και τη Χάρη του Παναγίου Πνεύματος. Οι τέτοιοι άνθρωποι αρπάζονται από τώρα νοερά σ’ εκείνον τον αιώνα και βλέπουν τα κάλλη και τα θαύματά του με τις άδυτες λάμψεις του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
Mελέτημα 19
1. Μερικοί επαναπαύονται, ότι έχουν τόση Χάρη Θεού μέσα τους, ώστε να μπορούν να συγκρατούν τον εαυτό τους και να μη τους νικά η αμαρτία που κατοικεί μέσα τους. Κι’ έτσι συμβαίνει, τώρα να έχουν προσευχή νηφάλια και ανάπαυση, έπειτα να ενεργούνται από ακάθαρτους λογισμούς και να δελεάζονται από την αμαρτία, ενώ έχουν μέσα τους τη Θ. Χάρη. Έτσι οι επιπόλαιοι, όταν έννοιωσαν μέσα τους την ενέργεια της Θείας Χάριτος, νόμισαν ότι ελευθερώθηκαν για πάντα από την αμαρτία, ενώ οι διακριτικοί και νουνεχείς δεν θ’ αργηθούν ότι, και όταν κατοικεί μέσα τους η Χάρη του Θεού και πάλι ταράζονται από αισχρούς και άτοπους λογισμούς.
2. Όπως είναι αδύνατο χωρίς μάτια ή γλώσσα, αυτιά και πόδια, να βλέπει κανείς ή να μιλάει, ή ν’ ακούει ή να περπατάει, έτσι επίσης είναι αδύνατο χωρίς το Θεό και τη Θεική ενέργεια να γίνει κανείς κοινωνός των Θείων μυστηρίων και να γνωρίσει τη σοφία του Θεού ή ν’ αποκτήσει τον πλούτο του Αγίου Πνεύματος. Έτσι οι δούλοι του Θεού καταρτίζονται συνεχώς με τη Θεική γνώση και με τη Χάρη του Θεού.
3. Καταλήγοντας λέω ότι και αυτοί ακόμη οι Απόστολοι, που ήσαν γεμάτοι από τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, δεν ήσαν ολότελα απαλλαγμένοι από φροντίδες. Αλλά μαζί με την αγαλλίαση και την ανέκφραστη χαρά είχαν και κάποιο φόβο. Γιατί ο Κύριος και από τους τελείους ακόμη ζητεί να είναι το θέλημα της ψυχής στην υπηρεσία του Αγίου Πνεύματος, ώστε να συμβαδίζουν και τα δύο. «Μη σβήνετε την ενέργεια του Άγιου Πνεύματος» (Απ. Παύλος). Το να μιλάει κανείς για την απάθεια και την τελειότητα είναι εύκολο. Δύσκολο όμως είναι το να μάθει με την πείρα και αληθινά πως κατορθώνεται η τελειότητα.
4. Όσοι λένε πνευματικά λόγια χωρίς να τα γεύονται, τους παρομοιάζω με άνθρωπο που, ενώ δεν έχει φάει ποτέ μέλι, προσπαθεί να δώσει στους άλλους να εννοήσουν τι είδους είναι η γλυκύτητά του. Τέτοιοι είναι πράγματι όσοι δεν δοκίμασαν στην πράξη και μ’ εσωτερική πληροφορία τα σχετικά με την τελειότητα και τον αγιασμό και την απάθεια και θέλουν να μιλούν γι’ αυτά στους άλλους. Κινδυνεύει δηλαδή κάπως ο Χριστιανισμός λίγο-λίγο να ξεφύγει από τον γεμάτο χαρά κι’ ευφροσύνη δρόμο του και να πέσει στην έρημο της αθείας. Είναι δηλαδή ο Χριστιανισμός, σαν να δώσει κανείς σ’ ένα διψασμένο ένα γλυκό ποτό και να τον κάνει, -όχι μόνο από τη δίψα, αλλά και από την ηδονή του ποτού- να το επιθυμεί πιο άπληστα!.·. Αυτά όμως δεν νοούνται μόνο με λόγια χωρίς πείρα, αλλά επιτελούνται με τη νοερή και μυστική εργασία του Αγίου Πνεύματος και έτσι λέγονται. Έτσι ο Χριστιανισμός είναι σαν φαγητό και ποτό, που, όσο περισσότερο τον γεύεται κανείς, τόσο ανάβει και η επιθυμία του και δεν τον χορταίνει!