Αμφιβόλου ανθεκτικότητος αι βάσεις, επί των οποίων θα στηριχθή
Τού κ. Χρήστου Κων. Λιβανού
Η απόφασι των Ορθοδόξων Προκαθημένων κατά την Σύναξί τους στο Φανάρι από 6 έως 9 Μαρτίου να συγκληθή η εδώ και δεκαετίες προπαρασκευαζομένη «Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας» το 2016 στην Κωνσταντινούπολι έγινε ποικιλοτρόπως δεκτή από το πλήρωμα της Εκκλησίας. Κάποιοι έσπευσαν να την προβάλλουν ως ένα σπουδαίο γεγονός.
Οι περισσότεροι την δέχθηκαν με παγερή αδιαφορία, γνωρίζοντας, ότι δεν πρόκειται να τους λύση κανένα από τα ακανθώδη προβλήματα, που αντιμετωπίζουν στη ζωή τους. Ενώ κάποιοι άλλοι έδειξαν επιφυλακτικότητα και προβληματισμό. Στούς τελευταίους ανήκομε και εμείς. Σπεύδομε δε να δημοσιοποιήσωμε αυτές τις επιφυλάξεις και τον προβληματισμό μας, με την ελπίδα, ότι οι ποιμένες μας θα τις λάβουν σοβαρώς υπ’ όψιν τους, θα αναθεωρήσουν κάποιες από τις αποφάσεις τους και δεν θα θελήσουν να οδηγήσουν το σκάφος της Εκκλησίας μας σ’ ένα νέο ναυάγιο, όπως έγινε με πολλές ψευδείς και ληστρικές Συνόδους του παρελθόντος. Διότι αυτό προμηνύεται.
Κατ’ αρχάς προκαλεί εντύπωσι το γεγονός ότι, ενώ κατά την πρώτη χιλιετία, με τα πενιχρά μέσα που διέθετε τότε η ανθρωπότητα, πραγματοποιήθηκαν σε διάστημα 462 ετών επτά Οικουμενικές Σύνοδοι, στην εποχή μας, εποχή των υπερσυγχρόνων μέσων συγκοινωνίας και επικοινωνίας, εποχή της παγκοσμιοποιήσεως και του διαδικτύου, η «Αγία και Μεγάλη» αυτή Σύνοδος προετοιμάζεται και προπαρασκευάζεται εδώ και μισό αιώνα και ακόμη να συγκληθή! Γιατί άραγε; Κάποτε, σοβαρό εμπόδιο ήταν η στέρησι της ελευθερίας όσων Ορθοδόξων Εκκλησιών ευρίσκοντο κάτω από το Κομμουνιστικό καθεστώς. Αυτό όμως κατέρρευσε προ 25ετίας. Γιατί επομένως εμείς οι Ορθόδοξοι δεν έχομε καταφέρει να συγκαλέσωμε μία νέα Σύνοδο; Μήπως, προγνωρίζοντας το αποτέλεσμα, την εμποδίζει ο Θεός;
Καινοφανή Συνοδικά μορφώματα
Από τον τρόπο, που προπαρασκευάζεται και διαφημίζεται, οι πιστοί έχουν σχηματίσει την εντύπωσι, ότι πρόκειται για Σύνοδο Οικουμενική. Η δήλωσι όμως του Πατριάρχου Μόσχας, σε συνέντευξί του στον Ρωσικό τηλεοπτικό σταθμό VGTRK, ότι «δεν πρόκειται για Οικουμενική Σύνοδο, όπως πιστεύουν ωρισμένοι, αλλά για Σύνοδο των Ορθοδόξων Εκκλησιών», μας προβλημάτισε. Άραγε συμφωνεί μ’ αυτή ο κ. Βαρθολομαίος; Μήπως πρόκειται για προσπάθεια υποβαθμίσεως της Συνόδου εκ μέρους του Ρώσου Πατριάρχου;
Ο,τι και αν συμβαίνη, η δήλωσι αυτή μας κάνει να αναρωτηθώμε: Εάν η Σύνοδος αυτή δεν είναι Οικουμενική, τότε προς τι τόσος θόρυβος γύρω από την προπαρασκευή και σύγκλησί της; Η φράσι επίσης του ιδίου ιεράρχου, «Καί όμως αυτή (η Σύνοδος) είναι γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας, διότι στην ιστορία δεν υπήρχαν σχεδόν τέτοιες Σύνοδοι», γεννά ένα ακόμη ερώτημα: Ποιά ανάγκη υπαγορεύει στις ημέρες μας, αντί της συγκλήσεως Οικουμενικής Συνόδου, θεσμού ανεγνωρισμένου και δοκιμασμένου στην ζωή και Παράδοσι της Εκκλησίας, να συγκληθή «Σύνοδος Ορθοδόξων Εκκλησιών», ενός θεσμού αγνώστου στην Ιστορία και μη προβλεπομένου από τους Ιερούς Κανόνες; Το Γραφείο Αιρέσεων & Παραθρησκειών της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς, σε εμπεριστατωμένη ανακοίνωσή του, αμφιβάλλει –και ορθώς– για την αρμοδιότητα και κανονικότητα των Συνάξεων των Προκαθημένων να αποφασίζουν για την προπαρασκευή και σύγκλησι τέτοιων Συνόδων, ερήμην των Ιερών Συνόδων των Ιεραρχιών των κατά τόπους Εκκλησιών, προσθέτοντας, ότι «οι εν λόγω “Συνάξεις” καθιερώθηκαν από το 1992 και εντεύθεν, αποτελούν δε επινόηση και εφεύρεση του νυν Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, και επομένως δεν υπάρχει καμμία μαρτυρία γι’ αυτές στην κανονική Παράδοση της Εκκλησίας μας».
Δυστυχώς όμως, αντί να καταργηθή αυτό το άγνωστο στην Εκκλησία «Συνοδικό μόρφωμα» των «Συνάξεων» και των «Μειζόνων και Υπερτελών Συνόδων», όπως εκείνης, που αφώρισε αναπολόγητο τον μακαριστό αγωνιστή και ομολογητή θεολόγο Νικόλαο Σωτηρόπουλο, επιχειρείται να εισαχθή και ένα νέο μόρφωμα εκκλησιαστικής διοικήσεως, αυτό της «Συνόδου των Ορθοδόξων Εκκλησιών»! Γιατί όλα αυτά τα πονηρά και αντικανονικά; Πολύ φοβούμεθα, ότι μετά την Μεταπατερική εποχή εγκαινιάζεται τώρα από τους ιδίους κύκλους και μία νέα Μετασυνοδική εποχή, κατά την οποία τις αποφάσεις της Ορθοδοξίας δεν θα λαμβάνουν όλοι από κοινού οι Ορθόδοξοι επίσκοποι συνοδικώς, αλλά δεκατέσσαρες Προκαθήμενοι και μία ομάδα προσεκτικά επιλεγμένων ομοφρόνων τους επισκόπων από την κάθε τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία! Κρίμα, που βιάσθηκε ο Πάπας να δηλώση, ότι οι Ρωμαιοκαθολικοί έχουν πολλά να διδαχθούν από τον τρόπο, που λειτουργεί το Συνοδικό σύστημα στις Ορθόδοξες Εκκλησίες!
Δεν επιθυμούν Οικουμενική Σύνοδο
Οι λόγοι, για τους οποίους οι Προκαθήμενοι απεφάσισαν η Σύνοδος του 2016 να μην είναι Οικουμενική είναι προφανείς. Ας απαριθμίσωμε μερικούς:
1. Στην Οικουμενική Σύνοδο θα ήταν αναγκασμένοι να προσκαλέσουν όλους τους επισκόπους της Ορθοδοξίας, καθώς και άλλους λογίους κληρικούς, ηγουμένους μοναστηριών, και διακεκριμένους θεολόγους, και αυτή η πολυφωνία κάθε άλλο παρά θα εξυπηρετήση τους σκοπούς, για τους οποίους θα συγκληθή η Σύνοδος.
2. Στην Οικουμενική Σύνοδο τα μέλη της είναι επίσης αναγκασμένα να αναγνωρίσουν και την οικουμενικότητα των Η΄ και Θ΄ Συνόδων, του 880 και 1351 αντιστοίχως, και αυτό πρέπει πάση θυσία να αποφευχθή, για να μη δυσαρεστηθούν οι Παπικοί και να μη ναυαγήση ολοκληρωτικά ο θεολογικός διάλογος μαζί τους.
3. Σε μία νέα Οικουμενική Σύνοδο επιβάλλεται, όπως συνέβη και στις προηγούμενες, να καταδικασθούν όλες οι σύγχρονες αιρέσεις, που πολεμούν την Εκκλησία. Αυτό όμως σήμερα είναι αδιανόητο. Πως να καταδικάσουν οι Ορθόδοξοι Προκαθήμενοι τις αιρέσεις, εφόσον, με εξαίρεσι τους πατριάρχες Γεωργίας και Βουλγαρίας, τις έχουν ονομάσει Εκκλησίες, συνεργάζονται μαζί τους στο Π.Σ.Ε., και διαστρεβλώνοντας τον λόγο του Χριστού «ίνα ώσιν εν» (Ιωάν. 17:22), επιδιώκουν να γίνουν ένα μ’ αυτές; Ένας από τους κυριοτέρους λόγους συγκλήσεως της Συνόδου είναι δυστυχώς η διά του Οικουμενισμού ενίσχυσι και ενθάρρυνσι των σχέσεων μεταξύ Ορθοδόξων και ετεροδόξων και όχι η καταδίκη των αιρέσεων, ο αναθεματισμός των αιρεσιαρχών και η προστασία των Ορθοδόξων ποιμνίων από τις πολυάριθμες αιρέσεις και πλάνες των εσχάτων τούτων καιρών.
4. Μία νέα Oικουμενική Σύνοδος, σεβομένη την παράδοσι και τάξι των προηγουμένων, επιβάλλεται, άμα τη ενάρξει της, να διακηρύξη την πίστι της στα Ορθόδοξα δόγματα και να επικυρώση και επαναβεβαιώση περιληπτικώς τους όρους και τις αποφάσεις των προηγουμένων Οικουμενικών Συνόδων. Οι Πατέρες της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου απέβαλαν και αναθεμάτισαν «πάντας ούς απέβαλον και αναθεμάτισαν, ως της αληθείας εχθρούς (δηλαδή τους αιρετικούς)» οι Πατέρες των προηγουμένων Συνόδων. Οι Πατέρες της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου συνέταξαν το περίφημο Συνοδικό της Ορθοδοξίας, διά του οποίου αναθεματίζουν και αυτοί όχι μόνο τους εικονομάχους της εποχής τους, αλλά και όσους αιρετικούς είχαν καταδικάσει και αναθεματίσει παλαιότερα οι προηγούμενες Σύνοδοι. Είναι ποτέ δυνατόν οι σημερινοί αρχιερείς μας, να πράξουν κάτι τέτοιο, την στιγμή, που είναι στην πλειονότητά τους οικουμενισταί, έχουν καταργήσει την Απολογητική, θεωρούν τους αιρετικούς «εν Χριστώ» αδελφούς τους, συμπροσεύχονται μαζί τους, αναγνωρίζουν ως έγκυρα τα «Μυστήριά» τους και τόσα άλλα αντορθόδοξα, ων ουκ έστιν αριθμός; Πως να καταδικάσουν τους αιρετικούς και αμετανοήτους μέχρι σήμερα Μονοφυσίτες, την στιγμή, που τους θεωρούν Ορθοδόξους; Πως να επαναβεβαιώσουν τις αποφάσεις της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, όταν έχουν αποφανθή, ότι Ορθόδοξοι και Μονοφυσίτες είχαν πάντοτε την αυτή πίστι, αλλά την εξέφραζαν με διαφορετικό τρόπο;
Πως να επαναλάβουν τα αναθέματα των Πατέρων, όταν πολλοί απ’ αυτούς, ως «Μεταπατερικοί», έχουν αρνηθή την θεολογία τους και όταν τους μεν θεοφόρους Πατέρες θεωρούν υπευθύνους για τα λάθη και τα σχίσματα του παρελθόντος, θύματα του αρχεκάκου όφεως και υποδίκους ενώπιον του Θεού, τους δε αιρεσιάρχες του παρελθόντος, σαν τον Διόσκορο και τον Σεβήρο, έχουν αμνηστεύσει με σοφιστικές μελέτες και διάτρητες θεολογικώς διδακτορικές διατριβές; Πως τέλος να αναθεματίσουν αιρετικούς στην Σύνοδο του 2016, την πρόοδο των εργασιών της οποίας θα παρακολουθούν με ενδιαφέρον και πολλοί ετερόδοξοι, όταν τα οικουμενιστικά τους φρονήματα δεν τους επιτρέπουν να αναγνώσουν ούτε τα αναθέματα την Κυριακή της Ορθοδοξίας μέσα στους Ορθοδόξους ναούς;
5. Μία νέα Οικουμενική Σύνοδος θα ήταν υποχρεωμένη να σεβασθή τις αποφάσεις και τους Ιερούς Κανόνες των προηγουμένων Οικουμενικών Συνόδων. Σύμφωνα όμως με δημοσιεύματα, στην θεματολογία της Συνόδου του 2016 περιλαμβάνονται και καταργήσεις η τροποποιήσεις Ι. Κανόνων των Αγίων Αποστόλων και των Οικουμενικών Συνόδων! Αντί δηλαδή σεβασμού και προτροπής τηρήσεως των Κανόνων, κατάργησι αυτών!
6. Μία Οικουμενική Σύνοδος απαιτεί κάθε επίσκοπος, που συμμετέχει, να δικαιούται μιάς ψήφου. Με το καινοφανές Συνοδικό μόρφωμα, που προωθείται για το 2016, οι ψήφοι αφαιρούνται από τους επισκόπους και δίνονται στις Εκκλησίες! Οι ψήφοι 9 Πατριαρχείων και 5 Αυτοκεφάλων Εκκλησιών ελέγχονται, βλέπετε, αποτελεσματικώτερα απ’ ο,τι οι ψήφοι πολλών εκατοντάδων αρχιερέων απ’ όλα τα σημεία της γης!
Από τα προαναφερθέντα είναι πασιφανές, ότι οι Προκαθήμενοι δεν επιθυμούν Οικουμενική Σύνοδο, αλλά μία μικρή, ευέλικτη και ελεγχόμενη Σύνοδο επισκόπων, τους οποίους θα επιλέξουν οι τοπικές ιεραρχίες και θα αποστείλουν ως αντιπροσώπους τους στην Κωνσταντινούπολι.
Μία ψήφος εκφραστής ολοκλήρου Εκκλησίας;
Σύμφωνα με τον Ρώσσο πατριάρχη, η κάθε τοπική Εκκλησία θα έχει μία μόνο ψήφο και αυτή θα εκφράζη «την κοινή γνώμη συμπάσης της ιεραρχίας, του ιερού κλήρου και του λαού της». Γεννάται όμως ένα ακόμη ερώτημα: Ποιές διαδικασίες και ποιοί θεσμοί θα εγγυηθούν, ότι η ψήφος της εξ 24 αρχιερέων αποτελουμένης αντιπροσωπείας της κάθε τοπικής Εκκλησίας θα εκφράζη πραγματικώς «την κοινή γνώμη συμπάσης της ιεραρχίας, του ιερού κλήρου και του λαού της»; Γιά να συμβή αυτό, θα πρέπη η θεματολογία της Συνόδου να αποσταλή εγκαίρως σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, να μελετηθή, να συζητηθή, να τεθή υπ’ όψιν του ευσεβούς πληρώματος της Εκκλησίας και, κατόπιν εκκλησιαστικού δημοψηφίσματος, να αποφασισθή η στάσι, που θα τηρήση η Εκκλησία στο κάθε θέμα. Κάτι τέτοιο είναι όμως πρακτικώς αδύνατο να γίνη. Οι πολιτικοί μας άρχοντες θέτουν τα νομοσχέδιά τους, που αφορούν στα βιοτικά μας πράγματα, σε δημοσία διαβούλευσι, ασχέτως εάν κατόπιν στην Βουλή νομοθετούν αντίθετα προς την θέλησι του λαού.
Οι εκκλησιαστικοί άρχοντές μας, για ζητήματα υψίστης σημασίας, που αφορούν στην σωτηρία των ψυχών και την αιώνια ζωή, θα κάνουν άραγε το ίδιο; Αμφιβάλλομε σφόδρα. Καί ποιοί θα ψηφίσουν; Οι πιστοί χριστιανοί, τα ζωντανά μέλη του εκκλησιαστικού Σώματος, η και οι κοσμικοί και αχρίστιανοι και νεκροί πνευματικώς, μόνο και μόνο, διότι είναι και αυτοί βαπτισμένοι; Αλλά και αν γίνη αυτό, οι αποφάσεις θα ληφθούν κατά πλειοψηφία, και επομένως η ψήφος της Εκκλησίας στην Σύνοδο δεν πρόκειται να εκφράζη την κοινή γνώμη «συμπάσης της ιεραρχίας, του ιερού κλήρου και του λαού της», διότι θα υπάρχη πάντοτε και η μερίδα των διαφωνούντων, που μειοψήφισε, η οποία σε κάποια θέματα πιθανόν να είναι αυτή, η οποία θα εκφράζη την αλήθεια και την Ορθοδοξία. Με τον τρόπο, που λειτουργεί το Συνοδικό σύστημα σήμερα, και με την πολυπλοκότητα των προβλημάτων, αδυνατούμε να φαντασθούμε πως «σύμπασα» η ιεραρχία θα σχηματίση και θα εκφράση «κοινή γνώμη» σε τόσα θέματα, γνώμη, με την οποία θα συμφωνήση σύμπας και κλήρος και λαός! Αυτό είναι ουτοπικό.
Η εκ των προτέρων «κοινή γνώμη» κλήρου και λαού, πριν καν συγκληθή μία Σύνοδος, δεν συναντάται πουθενά στην Παράδοσι της Εκκλησίας. Πρώτα αποφασίζει μία Σύνοδος, και κατόπιν η συνείδησι του εκκλησιαστικού πληρώματος (κλήρου, μοναχών και λαού) κρίνει τις αποφάσεις και, εάν τις εύρη σύμφωνες με την Αγ. Γραφή, την Ιερά Παράδοσι της Εκκλησίας και το θέλημα του Θεού, τις επικυρώνει και τις εγκρίνει.
Φοβούμεθα, ότι οι καινοφανείς και κάθε άλλο παρά Αγιοπνευματικές και Πατερικές βάσεις, επάνω στις οποίες επιχειρούν να στηρίξουν οι Προκαθήμενοι την Σύνοδο του 2016, είναι αμφιβόλου ανθεκτικότητος και δεν θα ανθέξουν το βάρος και την κρισιμότητα των καιρών μας, αντί δε με την Σύνοδο αυτή να λύσωμε τα προβλήματα της Ορθοδοξίας θα της προσθέσωμε περισσότερα.
