“Προσευχόμεθα να φυλάττη ο Νεογέννητος εν Βηθλεέμ Θεός την Οικουμένην από τας επιβουλάς και την κακίαν του νέου Ηρώδου ή των πολλών τοιούτων”, αναφέρει μεταξύ άλλων στην χριστουγενιάτικη εγκύκλιό του ο Μητροπολίτης Ιταλίας Γεννάδιος.
Ακολουθεί ολόκληρη η εγκύκλιος:
Εκλεκτά και Αγαπητά Τέκνα
Της Ορθοδόξου Μητροπόλεως Ιταλίας και Μελίτης,
«Χριστός γεννάται! Δοξάσατε»
«Σήμερον γεννάται αυτός ο οποίος υπάρχει αιώνια και γίνεται αυτό το οποίον ποτέ δεν υπήρξεν. Είναι Θεός και γίνεται άνθρωπος, πάλιν, όμως, μένει Θεός», βροντοφωνεί ο Πατήρ της αγάπης και του διαλόγου, άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως. Το «Μέγα και Παράδοξον Μυστήριον της Ενανθρωπήσεως του Θεού», το οποίον ο άνθρωπος θαυμάζει, και, μάλιστα, απορεί όταν σκέπτεται αυτό, διότι ουδέποτε συνέβη ένα τέτοιο γεγονός: «Βλέπω εκείνη, η οποία εγέννησε. Βλέπω και εκείνον, ο οποίος εγεννήθη. Αλλ’ όμως δεν δύναμαι να καταλάβω τον τρόπον της γεννήσεως». Βλέπομεν, λοιπόν, ευλογημένοι και ευλαβέστατοι Ορθόδοξοι αδελφοί μας, ότι ο τρόπος της εορτής είναι παράξενος, όπως παράξενος είναι και ο λόγος της γεννήσεως του Χριστού.
Ο δημιουργός της Θείας ημών Λειτουργίας άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ομολογεί με ακρίβειαν ότι: «προ της Χριστού παρουσίας εβασιλεύετο ημών η φύσις υπό του διαβόλου, υπό της αμαρτίας, υπό του θανάτου…», και «ο μεν διάβολος ηπάτα, η δε αμαρτία έσφαζεν, ο δε θάνατος έθαπτεν». Πράγματι, η «αμαρτία ηγέρθη ως μεσότοιχος έχθρας μεταξύ Θεού και ανθρώπου», όπως αναφέρη εις την Κατήχησίν του ο Άγιος Νεκτάριος, επίσκοπος Πενταπόλεως, με «αποτέλεσμα την ολέθριαν αποδέσμευσιν του ανθρώπου από τον φιλάνθρωπον Θεόν και την αναπόφευκτην υποταγήν του εις τον μισόκαλον διάβολον».
Είναι τρανή αλήθεια, θεοτίμητον και εκλεκτόν της Ορθοδόξου Μητροπόλεως Ιταλίας και Μελίτης ποίμνιον, ότι όταν θέλη ο Θεός νικώνται οι φυσικοί νόμοι. Το ίδιον συνέβη και εις το «Υπερφυές Μυστήριον» της Γεννήσεως του Σωτήρος ημών Χριστού: η φυσική τάξις παρεμερίσθη και ενήργησεν η θεία θέλησις. Το έλεος και η ευσπλαχνία του Θεού είναι ανέκφραστη, αλλά και ο φόβος του ανθρώπου και η κατάπληξίς του προς το «Μέγα Θαύμα», έτι δε και ο θαυμασμός του είναι πάντα ταύτα ανυπέρβλητα. Τον εγέννησε, λοιπόν, σύμφωνα με τον τρόπον με τον οποίον ο Θεός ήθελεν.
Εις την φύσιν βεβαίως, δεν υπήρχεν η δυνατότης μιάς τοιαύτης γεννήσεως. Ο Θεός, κυριάρχος της φύσεως και των πάντων, επενόησε τον τρόπον αυτόν της Γεννήσεως, ένα τρόπον παράδοξον. Είναι τρόπος, τον οποίον μόνον ο Θεός ηδύνατο να επινοήση και να επιτελέση, καταδεικνύων ούτως ότι αν και έγινεν άνθρωπος, δεν εγεννήθη ως άνθρωπος, αλλά όπως αρμόζη εις μόνον τον Θεόν, ο Οποίος είναι Φως, Αλήθεια, Ειρήνη, Αγάπη, Ελπίς και Αιώνιος Ζωή. Καί ο παράδοξος αυτός τρόπος της Γεννήσεως του Σωτήρος μας Χριστού συμβαίνει ούτω, διότι, πάντοτε κατά τον σοφώτατον και θεσπέσιον κήρυκα της αγάπης και της αλληλεγγύης Ιωάννην τον Χρυσόστομον, εάν ο Θεός προήρχετο όπως ο άνθρωπος από ένα κοινόν γάμον, πλείστοι όσοι θα εθεωρούσαν απάτην την γέννησίν Του: Ιδού, διατί γεννάται από παρθένον, ιδού, διατί διατηρεί την μήτρα της άθικτη, ιδού, διατί διαφυλάττει την παρθενίαν της ακεραίαν, ιδού, διατί έχομεν ένα παράδοξον τρόπον, ένα υπερφυσικόν τρόπον Γεννήσεως του Χριστού. Είναι αδιαμφισβήτητα τα λόγια του Ιωάννου Χρυσοστόμου: Επαρουσιάσθη ο Χριστός εις τον κόσμον, «άνθρωπος», διά να καθοδηγήση τους ανθρώπους. Επαρουσιάσθη εις τον κόσμον «Θεός», διά να σώση την οικουμένην.
Έλα, τίμιε και θεοφρούρητε λαέ του Θεού, να εορτάσωμεν. Έλα, να πανηγυρίσωμεν μαζί!
Η προσευχή της εορτής ενδυναμώνει, ενθαρρύνει, προστατεύει, καθοδηγεί, φωτίζει, αυξάνει την πίστιν, βοηθεί τον πιστόν να καταλάβη τον υπερφυσικόν αυτόν τρόπον της Γεννήσεως του Χριστού, τον παράδοξον, ο οποίος ανήκει μόνον εις την δύναμιν και την πανσοφίαν του Θεού.
Γλυκύτατοι και υπέροχοι οι λόγοι Ιωάννου του Χρυσοστόμου: «Η βασιλεία των ουρανών μετεφυτεύθη εις την γην, οι άγγελοι συνομιλούν με τους ανθρώπους. Όλα έγιναν ένα», και τούτο διότι ο Θεός εκατέβη εις την γην και ο άνθρωπος ανέβη εις τους ουρανούς. Ο Θεός ήλθεν εις την γην, αλλά ευρίσκεται πάλιν εις τον ουρανόν: «ολόκληρος είναι εις τον ουρανόν, και ολόκληρος εις την γην». Η πειστική και σωστική διδασκαλία του Αγίου του «Χρυσού Αιώνος της Εκκλησίας» Ιωάννου του Χρυσοστόμου καταπλήσσει όλους όσοι εντρυφήσουν εις αυτήν με σπουδήν και ζήλον ένθεον, οι οποίοι βιώνουν την πνευματικότητά της, την δογματικήν της αλήθειαν, γίνονται άνθρωποι του Θεού, κατά το Παυλικόν ρήμα: «ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2,20).
Το «Μέγα και Υπερφυές Μυστήριον της Ενανθρωπήσεως του Ιησού Χριστού» έκαμε πλείστους όσους να εντρυφήσουν εις το «Θαύμα» αυτό της «Θείας Οικονομίας», ώστε να φθάσουν εις το σημείον να γράψουν θαυμασίους ύμνους, οι οποίοι πλουτίζουν τους πιστούς, προετοιμάζουν αυτούς και τους καθοδηγούν να κατανοήσουν το Μυστήριον της Ενανθρωπήσεως και της Σωτηρίας του ανθρώπου. Τα κατανυκτικά και πανηγυρικά Ιδιόμελα του Μεγάλου Πανηγυρικού Εσπερινού, οι εξαίσιοι αυτοί ύμνοι της του Χριστού Γεννήσεως, προσκαλούν τον λαόν του Θεού να πανηγυρίσουν το «Μέγα Μυστήριον» και να διακηρύξουν περιτράνως ότι ο Χριστός έγινεν άνθρωπος από φιλανθρωπίαν: «Δεύτε αγαλλιασώμεθα τω Κυρίω το παρόν μυστήριον εκδιηγούμενοι. Το μεσότοιχον του φραγμού διαλέλυται, … Η γαρ απαράλλακτος εικών του Πατρός, ο Χαρακτήρ της αιδιότητος αυτού, μορφήν δούλου λαμβάνει, εξ απειρογάμου μητρός προελθών, ου τροπήν υπομείνας· ο γαρ ην διέμεινε, Θεός ων αληθινός».
Οι λαμπρότατοι και πεφωτισμένοι από την Χάριν του Θεού Ύμνοι προσκαλούν να ζήσωμεν και να εορτάσωμεν με την λαμπρότητα της αγαλλιάσεως της «Μητροπόλεως των Εορτών», αλλά και με την ιερότητα και ειρηνικήν δοξολογίαν των αγγέλων, με τον θείον θαυμασμόν των ποιμένων και την χαράν πάσης της κτίσεως. Καί ο Υμνωδός ψάλλων: «Δεύτε πιστοί … κατίδωμεν συγκατάβασιν θεικήν άνωθεν εν Βηθλεέμ προς ημάς», «τοιαύτη γαρ οικονομία εγνώσθη σου η Ευσπλαχνία…», ο σαρκωθείς εκ Πνεύματος αγίου και ενανθρωπήσας εκ της αειπαρθένου Μαρίας, ανεκτήσατο ημάς και ελευθέρωσεν από την αμαρτίαν, εφαίδρυνε πάσαν την κτίσιν, η γη με τους ανθρώπους ευφραίνεται, και προς το φως οδηγούνται.
«Σοφία, λόγος και δύναμις, Υιός ων του Πατρός και απαύγασμα Χριστός ο Θεός», ψάλλων ο Μελωδός «ο Λόγος σαρκούται και του Πατρός ου κεχώρισται» προσφέρει εις τον άνθρωπον την σωτηρίαν και την Βασιλείαν των Ουρανών. Ενώπιον του «Μεγάλου και υπερφυούς θαύματος της Ενανθρωπήσεως του Ιησού Χριστού» ο άνθρωπος, και πάσα η κτίσις, ψάλλει: «Τι σοι προσενέγκωμεν Χριστέ, ότι ώφθης επί γης ως άνθρωπος δι’ ημάς; έκαστον γαρ των υπό σού γενομένων κτισμάτων, την ευχαριστίαν σοι προσάγει· οι Άγγελοι τον ύμνον, οι ουρανοί τον Αστέρα, οι Μάγοι τα δώρα, οι Ποιμένες το θαύμα, η γη το σπήλαιον, η έρημος την φάτνην· ημείς δε Μητέρα Παρθένον· ο προ αιώνων Θεός ελέησον ημάς».
Ο «ων και προών και εκλάμψας εκ Παρθένου Θεός» είναι ο Αληθινός Θεός, είναι η σωτηρία του κόσμου, η μοναδική ελπίδα και δύναμις του ανθρώπου διά να νικήση τας αντιξοότητας της ζωής, τας σκληράς δοκιμασίας και περιπετείας, την άγνοιαν και την συκοφαντίαν.
Προς αυτόν, λοιπόν, τον Αληθινόν Θεόν, τον Λόγον του Θεού και Υιόν της Παρθένου, προσευχόμεθα με κατάνυξιν και ελπίδα διά τους έχοντας ανάγκην, διά τους αρρώστους, διά τους φυλακισμένους, διά τους αιχμαλώτους, διά τους ορφανούς, διά την κατάπαυσιν του πυρός, των συγκρούσεων, των πολέμων, διά την φώτισιν των σκεπτομένων κακώς κατά των άλλων, και γενικά διά την πνευματικήν, κοινωνικήν και πολιτιστικήν κρίσιν της ανθρωπότητος. Προσευχόμεθα να φυλάττη ο Νεογέννητος εν Βηθλεέμ Θεός την Οικουμένην από τας επιβουλάς και την κακίαν του νέου Ηρώδου ή των πολλών τοιούτων, οι οποίοι, δυστυχώς, και σήμερον υπάρχουν με μωσαικήν μορφήν και αδυναμίας, μέσα εις τα περιβάλλοντα ένθα ζώμεν, είτε εις τας μικράς κοινωνίας, είτε εις τας μεγάλας τοιαύτας, εις τα σχολεία και εις τα διάφορα κέντρα, καθώς και μέσα εις αυτά τα γήπεδα και τα στάδια της ζωής.
Αδιαλείπτως προσευχόμεθα υπέρ των νέων, οι οποίοι είναι η νέα πορεία του κόσμου, η πολυτιμοτάτη δύναμις της ζωής του ανθρώπου, η δωρηθείσα από τον Θεόν διά το μέλλον της ανθρωπότητος, η κεχαριτωμένη συνέχεια του σύμπαντος, διά το ύψιστον τούτο δώρον του Θεού δεν παύομεν να προσευχώμεθα.
Με τον ακριβέστατον και θεοπρόβλητον Πατέρα της Εκκλησίας του Χριστού Ιωάννην τον Χρυσόστομον ως συνοδοιπόρον μας ας πορευθούμεν προς το «θεοδέγμον Σπήλαιον» κι ας προσκυνήσωμεν τον εν «σπαργάνοις ειλημμένον» διά την σωτηρίαν μας Θεάνθρωπον Κύριον, ο Οποίος εγεννήθη ως άνθρωπος διά να γίνη ο άνθρωπος Θεός.
Με την θεοπρεπή αυτήν πίστιν μας προς τον Ένα Αληθινόν Θεόν, τον Οποίον θα προσκυνήσωμεν και νήπιον κείμενον εν Φάτνη και θα θαυμάσωμεν τον θησαυρόν της πτωχείας του, δι’ ης έλαμψεν ο της θεότητος πλούτος, ας γίνη ιλασμός και ευεργέτης μας, το αναλλοίωτον φως και το κραταίωμα της ζωής μας, ας είναι ο παντοτεινός βοηθός και η κραταιά και αήττητος προστασία μας.
Χριστός γεννάται δοξάσατε!
Ο Παράδεισος ηνοίχθη!
Η αμαρτία απεκαλύφθη!
Η πλάνη απεμακρύνθη!
Ο Θεός εις την γην και ο άνθρωπος εις τους ουρανούς!
Χριστός γεννάται δοξάσατε!
Εν Βενετία τη 25η Δεκεμβρίου 2014
† Ο Μητροπολίτης
Ο Ιταλίας και Μελίτης Γεννάδιος
