1. Αν ήταν και κουφός…! Η άγνοιά μας, τα πάθη μας και ο Σατανάς πολλές φορές γίνονται εμπόδια στο δρόμο μας προς το μυστήριο της εξομολόγησης. Πολύ παραστατικά για τέτοιες περιπτώσεις και μέσα από συγκεκριμένα και ζωντανά περιστατικά δίδασκε με τον γεμάτο χάρη τρόπο του ο γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος.
*** Κάποια κυρία, που εξομολογείτο για πρώτη φορά σ’ αυτόν του είπε στο τέλος: -Εγώ, πάτερ μου, θα προτιμούσα να εξομολογούμαι σε κάποιον πνευματικό, που να είναι γέρος και τυφλός… Και ο γέροντας με ετοιμότητα: -Αν ήταν και κουφός, ακόμη καλύτερα!
*** Σε κάποιον, που προφασιζόταν ότι δυσκολεύεται να βρει κατάλληλο πνευματικό, του απάντησε: -Αγαπητέ μου δεν έχεις πρόβλημα πνευματικού. Πρόβλημα με τον εαυτό σου έχεις… Δεν είναι τόσο από αγίους γεροντάδες που έχουμε ανάγκη, όσο από αγία υπακοή. Αυτή μας λείπει. Μήπως όλοι οι μεγάλοι άγιοι της Εκκλησίας είχαν κάποιον άγιο γέροντα; Όχι! Αυτό το οποίο είχαν, ήταν η αγία ταπείνωση και η αγία υπακοή. Γι’ αυτό και άγιασαν.
*** Κάποια γυναίκα πήγε να εξομολογηθεί και άρχισε να κατηγορεί τη νύφη της. Ο γέροντας την σταματούσε και με αυστηρό ύφος της έλεγε: -Άφησε τη νύφη σου! Τα δικά σου αμαρτήματα πες μου! Εκείνη, λες και δεν άκουγε, συνέχιζε ακάθεκτη το κατηγορητήριο. Κάποτε τελείωσε. Σηκώνεται τότε ο γέροντας και της λέει: -Να πεις στη νύφη σου, να έλθει να της διαβάσω την ευχή! Όποτε εκείνη με απορία ρωτά: -Κι έμενα; -Σε σένα θα διαβάσω, όταν εξομολογηθείς τα δικά σου αμαρτήματα! Τη δίδαξε έτσι, ότι στην εξομολόγηση πηγαίνουμε με αύτομεμψία και όχι με αυτοδικαίωση. Προσπαθώντας να αναγνωρίσουμε και να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και όχι ρίχνοντας το φταίξιμο στους άλλους και κατηγορώντας εύκολα τους άλλους, ενώ αθωώνουμε παράλληλα τον εαυτό μας.
2.Το τραύμα, ο γιατρός και η εξομολόγηση. Όταν γίνεται προτροπή και υπόδειξη σε κάποιον για εξομολόγηση, μια από τις πιό συνηθισμένες δικαιολογίες και υπεκφυγές που ακούγονται είναι:
Τί να εξομολογηθώ; Αφού μετά πάλι τα ιδία θα κάνω. Τί νόημα έχει; Ένας σύγχρονος ενάρετος γέροντας σε παρόμοια λογικοφανή ένσταση κάποιου, στον οποίο συνέστησε να πάει να εξομολογηθεί, απάντησε με την εξής εκφραστική και πολύ διδακτική εικόνα¬: -Κοίταξε να δεις. Στον πόλεμο, όταν ένας τραυματιστεί στο πόδι από μια σφαίρα, πρέπει να πάει να του περιποιηθεί το τραύμα του ο γιατρός. Και μετά να πάει ξανά, να πολεμήσει. Αν όμως πει, «και γιατί να πάω να μου επιδέσουν το τραύμα, αφού πάλι θα τραυματιστώ;», τότε θα αρχίσει να χάνει αίμα όλο και πιό πολύ από την πληγή. Και, επειδή θα είναι ανοιχτή η πληγή, θα μολυνθεί. Και έτσι δεν θα χρειαστεί να ξαναχτυπηθεί. Θα πεθάνει από αιμορραγία και μόλυνση. Το ίδιο συμβαίνει και με την εξομολόγηση στην περίπτωσή σου. Γι’ αυτό εσύ να εξομολογηθείς. Και, αν ξαναπέσεις, πάλι να εξομολογηθείς. Και αυτό ας γίνεται, μέχρι να μάθεις να στέκεσαι στα πόδια σου και να μην πέφτεις. Επομένως. Είναι όχι απλώς λάθος, αλλά ιδιαίτερα επιζήμιο λάθος, να μας αποτρέπουν από την εξομολόγηση ανάλογες παράλογες «λογικές».
(Αρχιμ. Σάββα Δημητρέα, «Κατεύθυνον τα διαβήματά μου», εκδ. Ι.Μ.Προφήτου Ηλιού, Πρέβεζα 2012)