Κωνσταντίνος Ξενόπουλος: O μεγάλος σύγχρονος αγιογράφος

Η γνωριμία με τον μεγάλο αγιογράφο έγινε μέσω της εταιρίας artionrate η οποία διοργανώνει την «Έκθεση προϊόντων Αγίου Όρους» και της οποίας στενός συνεργάτης είναι ο άρχοντας αγιογράφος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας κ. Κωνσταντίνος Ξενόπουλος.

Από τις Σέρρες ορμώμενος, ο Κωνσταντίνος Ξενόπουλος, έγινε λαμπρός μαθητής της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Ακαδημίας στο Άγιο Όρος όπου και διετέλεσε καθηγητής αγιογραφίας για τέσσερα χρόνια. Το 1990 ιδρύει και διευθύνει την Καραπιπέρειο Σχολή Βυζαντινής Αγιογραφίας στην Κατερίνη. Ο μακαριστός Πατριάρχης Δημήτριος του εμπιστεύεται την αγιογράφηση εικόνων που δώρισε στις επίσημες περιοδείες του.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος του αναθέτει την αγιογράφηση ναών στη Φινλανδία, Ουγγαρία και Πολωνία. Είναι βραβευμένος με το παράσημο του Μεγάλου Τάγματος του Αγίου Αμνού της Αρχιεπισκοπής Φινλανδίας και με το παράσημο της Εκκλησίας της Πολωνίας.

Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος του απένειμε το 2008 το οφφίκιο του άρχοντος Εικονογράφου. Διδάσκει την αγιογραφία στην Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. ενώ είναι συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων.

Μιλήσαμε μαζί του και είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε κάποια από τα έργα του. Ένα από αυτά είναι αφιερωμένο στον Μανουήλ Πανσέληνο καθώς είναι η μορφή που περιγράφει καλύτερα τον χρυσό αιώνα της αγιογραφίας, την εποχή των Παλαιολόγων.

 

Στο έργο περιγράφεται η θρυλική προσωπικότητα του Πανσέληνου, που κινείται μεταξύ μύθου και πραγματικότητας και αντανακλά το υψηλό αισθητήριο της εικαστικής σύνθεσης και της βαθύτερης πνευματικής έκφρασης του Πανσέληνου. Έξοχο δείγμα της απαράμιλλης τέχνης του Πανσέληνου είναι ο εικονογραφικός κύκλος του Πρωτάτου στις Καρυές του Αγίου Όρους. Τοιχογραφήθηκε στα τέλη του 13ου αιώνα και αποτελεί σημείο αναφοράς της Μακεδονικής Σχολής.

 

 

Ένα ακριβές και μοναδικό αντίγραφο του έργου αυτού είναι και ο Ιησούς Χριστός, όπως τον αποδίδει ο κ. Ξενόπουλος. Είναι μοναδικό να παρατηρήσει κανείς το ακριβές αντίγραφο το οποίο αναπαράγει την τεχνική του Πανσέληνου με την χρήση λευκού περιγράμματος στο κεφάλι και στο σώμα με το οποίο τονίζεται η ατομικότητα μέσα στη σύνθεση.

Ο Κωνσταντίνος Ξενόπουλος όμως είναι εξαίρετος και ως προσωπογράφος. Μοναδικός ανάμεσα στους συγχρόνους του, δανείζεται όπως ο θρυλικός Πανσέληνος, τα θέματα των έργων του από τις μορφές σύγχρονών του αθωνιτών ασκητών.

 

Αποδίδοντας την μορφή του Γέροντα Δανιήλ του Κατουνακιώτη μιλά με την τέχνη του στον θεατή για την μεγάλη αυτή μορφή. Στο έργο περιγράφεται η ταπείνωση, η γλυκύτητα της ασκήσεώς του, η διάκριση και η αγάπη. Φιλοτεχνημένα με την αισθητική του ελαχίστου – μολύβι, κάρβουνο ή σινική πάνω σε χαρτί – τα πορτραίτα αυτά σε κερδίζουν με έναν δικό τους, εντελώς ξεχωριστό τρόπο.

 

Πρόσωπα γεροντικά, με θαυμάσια πλαστικότητα στην έκφραση, και τις χαραγματιές του χρόνου όπως αυτό του γέροντα Ιωσήφ του Βατοπεδινού, περιγράφουν χωρίς λόγια το πνευματικό βάθος που σε ξαφνιάζει ευχάριστα στην ομοιόμορφη παγκοσμιοποιημένη εποχή μας. Το τελικό αποτέλεσμα εκπλήσσει με το ρεαλισμό του.

 

Στο έργο που είναι εμπνευσμένο από τον βίο του Γέροντα Παϊσίου δημιουργεί την υπέροχη αίσθηση ότι ο θεατής γνωρίζει καλύτερα τον Γέροντα και μπορεί να εξιχνιάσει κύρια στοιχεία του βίου και του χαρακτήρα του. Αυτό είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα του Κωνσταντίνου Ξενόπουλου ο οποίος αποδίδει την «αλήθεια» των μορφών, και σκιαγραφεί την ψυχοσύνθεσή τους.

 

Ο μοναχός στο έργο με τίτλο «Μνήμη θανάτου» δείχνει με το αριστερό του χέρι τον λόγο για τον οποίο το πρόσωπό του είναι εκφραστικά σκεπτικό ενώ το δεξί χέρι συγκρατεί το μέτωπό του που βαραίνει για το ανθρώπινο αυτό συναίσθημα. Η ελπίδα που εμπεριέχεται στην σύνθεση αυτή βρίσκεται αριστερά της μορφής του μοναχού, στην αγιογραφία που κρέμεται στον τοίχο, πίσω του και με αδρές γραμμές αποδίδει την Ανάσταση, δηλαδή, το σωτηριολογικό μήνυμα της εκκλησίας. Το παράθυρο πίσω από τον μοναχό δείχνει τον τόπο άσκησής του, το Άγιο Όρος!

Τα βιβλία του Κωνσταντίνου Ξενόπουλου διατίθενται στην Έκθεση προϊόντων Αγίου Όρους στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ενώ η συνεργασία του με την artionrate που επιμελείται την παρουσίαση αυτή έχει αποδειχθεί εξαιρετικά γόνιμη και σύμφωνα με πληροφορίες, προετοιμάζονται καινοτόμες δράσεις.

Έκθεση προϊόντων Αγίου Όρους και μοναστηριών της Ορθοδοξίας. Κεραμοπούλου 7, (στο παλιό ΝΑΚ) δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας. Επίσης μπορείτε να τα προμηθευτείτε με αντικαταβολή στο τηλ: 2310456020 και στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.artionrate.com/eshop/