του Αρχιμανδρίτου π.Αχιλλίου Τσούτσουρα
Ένας από τους τοπικούς και γενναίους μάρτυρες της Λάρισας υπήρξε και ο Όσιος Δαμιανός, ο φλογερός Ιεραπόστολος και σπουδαίος ομολογητής της πίστεως μας.
Η Λάρισα πραγματικά σεμνύνεται για τον σπουδαίο αθλητή του Χριστού, που χωρίς φόβο, αλύγιστος μπροστά στις ύβρεις και τα βάσανα, σε μια εποχή που σχεδόν κανείς δεν τολμούσε να υψώσει την φωνή του έναντι των εχθρών αυτής της πίστεως των Ορθοδόξων, στάθηκε ως αληθινός πνευματικός καθοδηγητής, ως πολύτιμος κήρυκας των ευαγγελικών αληθειών και ως πρόμαχος της πίστεως, φωτίζοντας και στηρίζοντας τις ψυχές των υποδούλων Ελλήνων. Εμείς σήμερα αισθανόμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που πατούμε στα ίδια χώματα, τα οποία βάδισε ο Άγιος Δαμιανός και με πολύ μεγάλη ευλάβεια προσκυνούμε την ιερά του εικόνα στον Άγιο Αχίλλιο και ακόμη με ιερό δέος διαβάζουμε κάτω από τον Άγιο Αχίλλιο, κοντά στην πλατεία αλόγου, όπως διερχόμαστε κατά την ιερά λιτάνευση του Πολιούχου και Προστάτου μας Αγίου Αχιλλίου, την επιγραφή που αναφέρεται στην σκληρή δι΄ αγχόνης και πυράς θανάτωση του Αγίου Δαμιανού, του εν Κισσάβω ασκήσαντος και εν Λαρίση τελειωθέντος, του οποίου την στάχτη οι δήμιοι αφού τον έκαψαν την έριξαν στο σημείο αυτό, μέσα στον Πηνειό ποταμό, για να μην μπορούν οι πιστοί Χριστιανοί της Λάρισας να αποδώσουν τις πρέπουσες τιμές στα ιερά λείψανα του Μάρτυρος!
Ελεγχόμαστε όμως παράλληλα γιατί σήμερα αντί να εμπιστευόμαστε την ζωή μας στον ελεήμονα Χριστό, αντί να ακολουθούμε πιστά αυτά τα οποία οι Μάρτυρες της Εκκλησίας, θυσιαστικά μας δίδαξαν και μας προσέφεραν, εγκαταλείπουμε τις ιερές παραδόσεις μας και συμβάλλουμε και ‘ μεις με την αδιαφορία μας στην αποιεροποίηση της ζωής μας.
Ας δούμε όμως σύντομα κάποια στοιχεία από την ζωή του Οσίου Δαμιανού. Εξετάζοντας προσεχτικά τον βίο και την δράση του Αγίου Δαμιανού, βλέπουμε ξεκάθαρα την προθυμία του για την πιστή εφαρμογή του λόγου του Θεού και την αγάπη του γι ’αυτόν.
Εγκατέλειψε την πατρίδα του το Μυρίχοβο των Αγράφων, όπου γεννήθηκε το 1500μ.Χ προκειμένου να λάβει τον αρραβώνα του μεγάλου και αγγελικού σχήματος στο καθολικό της Ιεράς Μονής του Φιλοθέου, του Αγίου Όρους και από κει ανεχώρησε για ασκητικώτερους τόπους, όπου πλησίον του μεγάλου ασκητού Δομετίου, σπούδασε τα ιερά γράμματα, την σοφία του Θεού και τις Θεοτίμητες αρετές στο πανεπιστήμιο της ερήμου, ζώντας πολλές ιερές μυσταγωγικές και θείες αποκαλύψεις, με αποκορύφωμα να αξιωθεί κάποια ημέρα να ακούσει της μακαρίας εκείνης φωνής που του έλεγε: «Δαμιανέ, είναι πολύ καλό να αγωνίζεσαι για το συμφέρον της ψυχής σου, αναζήτησε όμως και τρόπους για το συμφέρον των ψυχών των αδελφών σου!»
Έτσι ο Άγιος μοναχός Δαμιανός, υπακούοντας στην αποκαλυπτική εκείνη φωνή του Θεού, εξέρχεται του Αγίου Όρους, καταφθάνει στα όμορφα χωριά του Ολύμπου, όπου οι άνθρωποι διψούσαν πνευματικά και κηρύσσει με πύρινη φωνή και ζέουσα καρδία τον λόγο του Θεού στις καρδιές τους. Πολεμούμενος από την κακία των ανθρώπων ανηφορίζει για τα ψηλά χωριά της Όσσας και του Κισσάβου, όπου μετά από σκληρή επίθεση που δέχθηκε, κατηγορούμενος ως πλάνος, αναχωρεί και πάλι για τα χωριά των Αγράφων, όπου ιδρύει την περίφημη Μονή της Πελεκητής, για να καταλήξει και πάλι διωκόμενος στην Λάρισα, όπου στο χωριό Σελίτσανη (σημερινή Ανατολή) ανεγείρει την Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου, μέσα στην οποία ο άγιος διδάσκει τον σωτήριο λόγο του Θεού και εμψυχώνει τους υποδούλους Έλληνες.
Στις αρχές του 1568, ο ρακένδυτος μοναχός και διδάσκαλος του γένους μας, ενώ μιλάει στους ανθρώπους της Βουλγαρινής (σημερινής Ελάφου) για τις αλήθειες του Ευαγγελίου και τις αρχές της πίστεώς μας , συλλαμβάνεται από τους Οθωμανούς και σύρεται δέσμιος, στον δικαστή της Λάρισας με την βαρειά κατηγορία ότι : « τας κώμας διέρχεται, τους Χριστιανούς μη πρίασθαί τι ή πωλείν τη Κυριακή διδάσκων » , δηλαδή γυρίζει τα χωριά και εμποδίζει τους Χριστιανούς να πουλάνε και να αγοράζουν την ημέρα της Κυριακής, που για τους Μουσουλμάνους δεν σημαίνει απολύτως τίποτε, ενώ για τους Ορθοδόξους τόσα πολλά…αφού είναι η ημέρα του Κυρίου. Μετά από πολυποίκιλλα βάσανα, φοβερές απολογίες, σκληρά μαρτύρια, τα οποία κράτησαν 15 ημέρες ο Άγιος του Θεού με γενναίο φρόνημα στις 14 Φεβρουαρίου του 1568 παραδίδει την αγία του ψυχή στον Πλάστη και Δημιουργό του μετά από την πολύωρη κρεμάλα, στην οποία τον εξετέλεσαν, για να τον ρίξουν στην συνέχεια με λυσσαλέο μίσος μέσα σε αναμμένα ξύλα, σε μεγάλη φωτιά και μάλιστα ημιθανή. Την δε στάχτη των ιερών λειψάνων του, την έριξαν στον Πηνειό, που κυλούσε ασταμάτητα την χειμερινή αυτή ημέρα, τα θολά νερά του προς τον Θερμαϊκό.
Ποιός να σκεπτόταν άραγε σήμερα από εμάς τους Νεοέλληνες ότι η αργία της Κυριακής, για την οποία συνελήφθη και μαρτύρησε ο Όσιος Δαμιανός, ο πολύαθλος Άγιος της Λάρισας, του Κισσάβου και της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας το καμάρι και το ιερό κλέος, θα καταργείτο τόσο εύκολα, έτσι απλά, χωρίς να είμαστε υπόδουλοι, με όλη την σχετικότητα της λέξεως υποδούλωση, χωρίς διάλογο, συζήτηση και επιχειρήματα;
Η κατάργηση της αργίας της Κυριακής, της ημέρας που είναι αφιερωμένη στον Κύριο και την λατρεία Του είναι σίγουρα ένα προτεινόμενο μέτρο που αποσκοπεί κάπου βαθύτερα, στην αποδόμηση της ελληνικής κοινωνίας, στην αποϊεροποίηση της ζωής μας, κάτι που τόσο ένθερμα προσπαθούν να μας επιβάλλουν ξένες και όχι μόνο δυνάμεις και στον αποχρωματισμό του γένους μας.
Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε εκτενώς στο γιατί δεν πρέπει να συμβεί κάτι τέτοιο και να εφαρμοσθεί έστω και πυλωτικά αυτό το μέτρο που εξαγγέλεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης, γιατί σίγουρα είναι περιττό. Η Κυριακή είναι η σπουδαία ημέρα του Θεού, κατά την οποία τιμούμε την Ανάσταση του Κυρίου, πρέπει να την διερχόμαστε με προσευχή, με την θεία Λειτουργία, με μετάνοια, με πνευματική ανάπαυση, πρέπει να ενθυμούμαστε τον Παράδεισο και όποιο κέρδος εξασφαλίζεται την ημέρα αυτή είναι καταραμένο και ποτέ ευλογημένο, φώναζε ο Άγιος εθνοιερομάρτυς Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Ισαπόστολος, 200 χρόνια μετά τον Άγιο Δαμιανό.
Στις μέρες μας θα προσθέταμε πως είναι και κάτι ακόμη: Η ημέρα που οι Χριστιανοί συναντιώνται σε κοινή πνευματική τράπεζα αλλά και σε κάτι ακόμη που τείνει να εκλείψει από την ζωή μας, στην οικογενειακή τράπεζα, στην ζεστασιά και την θαλπωρή της ενωμένης Ελληνικής οικογένειας, σε λίγες ώρες αληθινής επικοινωνίας μεταξύ των μελών της κατ’ οίκον Εκκλησίας, που δυστυχώς σήμερα γονείς και παιδιά στερούνται αυτήν την χαρά της επικοινωνίας σε μεγάλο βαθμό.
Ο προβληματισμός όμως μικρών και μεγάλων επικεντρώνεται στο γιατί τόσο εύκολα απαντούμε θετικά σε ένα ξενόφερτο μέτρο, σε μια επιβαλλόμενη ίσως πρόταση, την στιγμή που κανένα όφελος ξέρουμε πως δεν θα προκύψει και από αυτήν την αλλαγή; Και αν η χώρα μας περιήλθε σε οικονομική δυσκολία, γιατί απαραίτητα αυτή την δυσκολία θα πρέπει να την ακολουθήσει και η ιστορική, κοινωνική και θρησκευτική εξαθλίωση;
Και γιατί άραγε η συνύπαρξη με άλλους λαούς μέσα στην ίδια μας την πατρίδα, την Ορθόδοξη και θρησκευόμενη στο μεγαλύτερο της βαθμό, θα πρέπει οπωσδήποτε να συνεπάγεται και το βαθύ ξερίζωμα από τις ρίζες μας, την εκθεμελίωση της παραδόσεώς μας, τον υποβαθμισμό του πολιτισμού μας, την χαλάρωση ακόμη και αυτών των ωραίων ηθών και εθίμων μας, την καταστρατήγηση των πνευματικών αναγκών μας, τον αφανισμό της ταυτότητάς μας;
Η δυνατή φωνή ενός γενναίου Μάρτυρος της Εκκλησίας, που κρεμάστηκε και κάηκε στην Λάρισα, γι’ αυτά τα ιδεώδη και γι’ αυτές τις αθάνατες αξίες, έρχεται και σήμερα να μας ελέγξει όχι επιτιμητικά αλλά ευεργετικά και πάλι, μηνύοντας σε’ μας τους Νεοέλληνες πολλά και σπουδαία μηνύματα, βγαλμένα μέσα από την καιομένη πραγματικά καρδιά του… και πιστέψτε με ακούγεται η φωνή Του πολύ έντονα κάθε φορά που διέρχεται κανείς από αυτά τα υψίκορμα δέντρα, που είναι βαθειά ριζωμένα στις όχθες του Πηνειού ποταμού, και είναι σαν να τον ακούς να μιλάει στο σήμερα, αφού τα πάντα άλλαξαν εκτός από ένα, ή μάλλον από Έναν, Αυτόν που ασταμάτητα συνεχίζει να προσφέρεται στους ανθρώπους, εις βρώσιν και πόσιν, εις αγιασμόν και σωτηρίαν κάθε μέρα και κάθε Κυριακή, έως και της συντελείας των αιώνων…
