Του Γιώργου Θεοχάρη
Ένας δημόσιος υπάλληλος για να λείψει από την εργασία του πρέπει να πάρει άδεια από τον προϊστάμενό του.
Όλη η άδεια που δικαιούται τον χρόνο δεν ξεπερνά τις 3-4 εβδομάδες.
Ένας παπάς για να λείψει από την ενορία του πρέπει να πάρει άδεια από τον Δεσπότη του.
Συνήθως κι αυτός δεν μπορεί να πάρει άδεια πέρα από 3-4 εβδομάδες τον χρόνο.
Ένας δεσπότης;
Αν ανήκει σε συγκεκριμένη κατηγορία νέων αρχιερέων, που μετά την χειροτονία τους συμμετέχουν σε διάφορες εκδηλώσεις εντός και εκτός Ελλάδος και απανταχού της οικουμένης, μπορεί να λείπει από την Μητρόπολή του όσο θέλει;
Αυτό το ζήτημα θέλουμε να θέσουμε με το άρθρο μας.
Ρώτησα μερικούς γνωστούς μου θεολόγους τί προβλέπουν οι Ιεροί Κανόνες για αυτές τις περιπτώσεις.
Η απάντησή τους με εξέπληξε. Οι άγιοι Πατέρες είχαν αντιμετωπίσει αυτό το θέμα εδώ και πολλούς αιώνες πριν.
Παραθέτω ορισμένους Κανόνες που μου έδωσαν οι θεολόγοι από το Πηδάλιο του Αγίου Νικοδήμου.
Ο 23ος κανόνας της Συνόδου της Καρθαγένης απαγορεύει στους επισκόπους να λείπουν μακριά από την επισκοπή τους, παρά μόνο με άδεια του ανωτέρου επισκόπου τους: «Ὁμοίως ἐπίσκοποι πέραν θαλάσσης μὴ ἀποδημείτωσαν, εἰ μὴ μετὰ ψηφίσματος τῆς πρώτης καθέδρας τοῦ ἰδίου ἑκάστης χώρας ἐπισκόπου, τουτέστιν, εἰμὴ ἀπ᾽ αὐτοῦ τοῦ πρωτεύοντος κατ᾽ ἐξαίρετον λάβῃ τήν, ἥτις λέγεται ἀπολυτική, τετυπωμένην, ἤτοι παράθεσιν».
Ο 71ος κανόνας της ίδιας Συνόδου απαγορεύει στον επίσκοπο να εγκαταλείπει την επαρχία του, ασχολούμενος επί μακρόν με άλλες επισκοπές: «Πάλιν ἤρεσεν, ὥστε μηδενὶ ἐξεῖναι ἐπισκόπῳ, καταλειφθείσης τῆς αὐθεντικῆς αὐτοῦ καθέδρας, πρός τινα ἐκκλησίαν ἐν διοικήσει καθεστῶσαν ἑαυτὸν ἀποφέρειν, ἢ ἐν οἰκείῳ πράγματι, ὑπὲρ ὃ χρὴ ἐπὶ πολὺ ἀπασχολουμένῳ, ἀμελεῖν τῆς φροντίδος καὶ τῆς συνεχείας τοῦ ἰδίου θρόνου».
Θα μπορούσαμε πολλά ακόμη να αναφέρουμε μέσα από τους Ιερούς Κανόνες και από την μέχρι τώρα πράξη της Εκκλησίας, αλλά θα αρκεστούμε σε αυτά για να μην κουράσουμε.
Ο λόγος που γράφουμε αυτά είναι ότι επ’ εσχάτων στην Εκκλησία της Ελλάδος, κυρίως μεταξύ των νεοτέρων αρχιερέων, παρατηρείται το λυπηρό φαινόμενο της συνεχούς απουσίας επισκόπων από τις Μητροπόλεις τους σε διάφορες εκδηλώσεις, πανελλαδικώς και στο εξωτερικό, για διάστημα που, εάν το συγκεντρώσει κανείς αθροιστικά, φοβούμαστε ότι υπερβαίνει τους τρεις μήνες, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται προβλήματα στην διοίκηση των επαρχιών τους.
Μήπως λοιπόν θα ήταν καλό η Σύνοδος να παρακολουθήσει το θέμα, διότι μας είναι πλέον γνωστές οι απουσίες των αρχιερέων και το διάστημα απουσίας από τις Επαρχίες τους, και να επέλθει η κανονική τάξη για να μην σκανδαλίζονται οι κληρικοί και ο λαός;
Ο επίσκοπος πρέπει να είναι παράδειγμα προς μίμηση για όλους σε όλα τα θέματα.
Δεν μπορεί να ζητάει από έναν απλό ιερέα να μην απουσιάζει πάνω από λίγες εβδομάδες, το πολύ έναν μήνα τον χρόνο, και εκείνος να απουσιάζει ολόκληρους μήνες.